Ireneusz Krzysztof Szmidt: Różnice pomiędzy wersjami
Linia 136: | Linia 136: | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Piosenki == | == Piosenki == | ||
− | * ''Morska jesień'' (muz. Zygmunt Rychter) – wyk. Adam Jaskierski | + | * ''Morska jesień'' (muz. [[Zygmunt Rychter]]) – wyk. Adam Jaskierski |
* ''Pieśń powitalna'' (muz. Andrzej Januszko) – wyk. zespoły i soliści uczestniczący w VII/XIII Kongresie Związków Zawodowych w Warszawie (1972) | * ''Pieśń powitalna'' (muz. Andrzej Januszko) – wyk. zespoły i soliści uczestniczący w VII/XIII Kongresie Związków Zawodowych w Warszawie (1972) | ||
<br/><br/> | <br/><br/> |
Wersja z 15:21, 8 lis 2015
Ireneusz Krzysztof Szmidt (ur. 1935) – poeta, animator ruchu studenckiego Szczecina, aktor, reżyser, autor tekstów, recenzent, krytyk literacki i teatralny
Spis treści
Życiorys
Ireneusz Krzysztof Szmidt urodził się 16 września 1935 roku w Zgierzu. W 1953 roku ukończył tamtejsze Gimnazjum i Liceum im. St. Staszica
W 1954 roku przyjechał do Szczecina. Studiował inżynierię lądową na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Szczecińskiej, a później polonistykę na UAM w Poznaniu. Podczas studiów na Politechnice założył pismo studentów i pracowników naukowych „Razem”, w którym opublikował swoje pierwsze wiersze. Był jednym z czołowych animatorów ruchu studenckiego Szczecina, współtwórcą teatrzyków (Akademicki Teatrzyk Satyryczny „Skrzat”) i kabaretów, aktorem, reżyserem, autorem tekstów przedstawień. Współredagował „Biuletyn” wydawany przez RO ZSP. Był sekretarzem rady programowej przy Klubie Środowisk Twórczych „13 Muz” w Szczecinie. Od 1961 roku nauczał w Liceum Ekonomicznym nr 1 i w Liceum Medycznym.
Od 1991 roku mieszka i tworzy w Gorzowie. Oprócz działalności literackiej wspólnie z żoną prowadzi Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne „Arsenał”, w którym promuje młodych poetów. Ponadto prowadzi warsztaty literackie, słynne „Literackie wtorki”. Pełni funkcję sekretarza polsko-niemieckiego Stowarzyszenia Literackiego „Prom” i redaktora naczelnego rocznika literackiego „Prom” („Die Fähre”), ukazującego się w językach polskim i niemieckim.
W 1956 roku został członkiem Koła Młodych przy szczecińskim Oddziale Związku Literatów Polskich, a od 1965 roku jest członkiem ZLP. Przez kilka kadencji był członkiem Zarządu Oddziału w Szczecinie, jego sekretarzem, a także prezesem (1990-1993). Obecnie jest prezesem Zarządu Oddziału ZLP w Gorzowie. Honorowy członek Towarzystwa Kultury Teatralnej.
Żonaty z Krystyną Kamińską, dziennikarką i krytykiem teatralnym.
Twórczość literacka

Pierwsze próby poetyckie podjął jeszcze jako licealista, działając w Kole Młodych przy Związku Literatów Polskich w Łodzi. Liczne wiersze, opowiadania, reportaże, felietony, scenariusze, recenzje literackie, teatralne i plastyczne zamieszczał na łamach „Głosu Szczecińskiego”, „Spojrzeń”, „Morza i Ziemi”, „Czasu”, „Tygodnika Morskiego”, „Ziemi Gorzowskiej”, „Arsenału Gorzowskiego”, „Pegaza Lubuskiego”, „Promu” („Die Fähre”), „Odgłosów”, „Życia Literackiego”, „Kierunków”, „Sceny”, „Poezji”, „Słowa Powszechnego”, oraz w almanachach i antologiach. Niektóre spośród jego utworów były tłumaczone na języki: angielski, rosyjski, czeski i niemiecki.
Był założycielem i redaktorem naczelnym kilku czasopism o charakterze kulturalno-literackim, m.in. „Arsenału Gorzowskiego” (1994), „Pegaza Lubuskiego” (2003).
Tomiki poezji

- 1961 – Kreska na twarzy - Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
- 1964 – Człowiek ziemia i morze - Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa
- 1966 – List z zimy - Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa
- 1999 – Spoza milczenia - WAG „Arsenał”, Gorzów
- 2005 – Ludzkie pojęcie
- 2010 – Grzeszne rzemiosło (wiersze miłosne z lat 1955-2009)
Almanachy i antologie
- 1958 – Szczecin literacki - Almanach - ZLP, Szczecin
- 1962 – Poeci pomorscy - Almanach t. I - Wydawnictwo Morskie, Gdańsk
- 1964 – Poeci pomorscy - Almanach t. II - Wydawnictwo Morskie, Gdańsk
- 1970 – Nazywanie ziemi - Ziemia szczecińska w poezji (pod red. Erazma Kuźmy) - Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
- 1971 – Spojrzenia i refleksje
- 1972 – Pamięć
- 1974 – Almanach artystyczny - Obecność - Szczecin
- 1979 – Gaismas pilna pilsēta. Ščecinas antologija (antologia pisarzy i poetów szczecińskich w jęz. łotewskim) - Wydawnictwo „Liesma”, Ryga
- 1994 – Wiersze i poematy o Ziemi Szczecińskiej (oprac. Hanna Niedbał) - Książnica Szczecińska, Szczecin
- 2004– Urzeczeni morzem. Leksykon (wspólnie z Krystyną Kamińską) - ZLP, Szczecin
- 2007 – Antologia młodych poetów Ziemi Sulęcińskiej - Smak na wiersz (redakcja tomu) - WAG „Arsenał”, Gorzów
- 2008 – Wsłuchani w kamienie Gorzowa (antologia)
Inne
- 1971 – Mój warsztat teatralny - COK, Warszawa
- 1988 – Zawiodła odwaga (o XXIII Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Zawodowych Małych Form), „Scena” 2988 nr 7, s. 9-11
- 1989 – Tata ma Fiata (poemat dla dzieci) - KAW, Szczecin
- 2001 – Ilustrowany leksykon plastyki gorzowskiej - WAG „Arsenał”, Gorzów
- 2005 – Słońsk i Müllerose (szkice – wspólnie z Krystyną Kamińską)
- 2005 – Słońsk i okolice (szkice – wspólnie z Krystyną Kamińską)
- 2006 – Byliśmy w teatrze (wspólnie z Krystyną Kamińską) - Biblioteka Pegaza Lubuskiego, t. 8, WAG „Arsenał”, Gorzów
- 2014 – Czerwone korale - wyd. Związek Literatów Polskich Odział w Gorzowie Wlkp.
Teatr
Teatr jest jego pasją. Już w latach 50. zaangażował się w Szczecinie w amatorski i studencki ruch teatralno-artystyczny, którego stał się jednym z filarów. Był współzałożycielem, kierownikiem literackim, aktorem, reżyserem, a także autorem tekstów Akademickiego Teatrzyku Satyrycznego „Skrzat”, „Pinokio”, Teatrzyku na Wielkiej. Z jego inicjatywy powstało Studio Pantomimy Politechniki Szczecińskiej. Był również kierownikiem literackim i artystycznym oraz reżyserem szczecińskich kabaretów „Okaryna”, „Indyk” i „Wyrodek”. Pisał scenariusze, reżyserował przedstawienia i koncerty.
Na początku lat 60. przy Klubie „Kierunki” powołał do życia Grupę Poetycką „Kontrasty”. Założył i kierował także Międzyszkolnym Studiem Małych Form Teatralnych „Zielone Tarcze” (1964) w Szczecinie, przekształconym w latach 70. w Studio „Zet”. Od 1961 roku prowadził także szkolny teatr „Puls” przy Liceum Medycznym w Szczecinie.
W 1967 roku ukończył Studium Teatralne przy Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie (ostatni rok w warszawskiej PWST). Uznawany jest za jednego z najlepszych znawców studenckiego ruchu teatralnego. Wieloletnie doświadczenia zawarł w książce Mój warsztat teatralny i w eseju Nie próbujemy, żeby grać – gramy, żeby próbować. Po wyjeździe do Gorzowa został recenzentem teatralnym „Gazety Nowej”, a później „Ziemi Gorzowskiej”. Jest cenionym wykładowcą na kursach instruktorskich i warsztatach teatralnych. W latach 70. i 80. aktywnie uczestniczył w pracach Zarządu Głównego i Prezydium Towarzystwa Kultury Teatralnej w Warszawie, którego jest honorowym członkiem.
W 2000 roku w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Gorzowie wyreżyserował własny dramat Medea, czyli....
Twórczość teatralna
Tytuł | Autor | Reżyseria | Forma twórczości | Teatr | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|
Karuzela | różni autorzy | kolektyw | autor tekstów, aktor, kierownictwo literackie | Akademicki Teatrzyk Satyryczny „Skrzat” Szczecin | 3 czerwca 1956 |
Kapelusze | różni autorzy | Michał Rajski | autor tekstów, aktor, kierownictwo literackie | Studencki Teatrzyk Satyryczny „Skrzat” Szczecin | maj 1959 |
FAMA głosi | Ireneusz Krzysztof Szmidt | Ireneusz Krzysztof Szmidt | scenariusz, reżyseria | Teatrzyk na Wielkiej | 1967 |
Medea | Eurypides | Ireneusz Krzysztof Szmidt | reżyseria i opracowanie | Teatr Krypta Szczecin | 16 czerwca 1975 |
Zacznijcie się śmiać | Henryk Bardijewski | Ireneusz Krzysztof Szmidt | reżyseria | Teatr im. Aleksandra Fredry Gniezno | 22 marca 1980 |
Medea | Ireneusz Krzysztof Szmidt | Ireneusz Krzysztof Szmidt | autor i reżyseria | Teatr im. Juliusza Osterwy Gorzów Wielkopolski | 19 listopada 2000 |
Radio (słuchowiska poetyckie)
- 1958 – Wiersze Ireneusza Krzysztofa Szmidta i Józefa Bursewicza - reż. Józef Bursewicz (PR Szczecin, 2 czerwca 1958)
- 1963 – Czas dojrzewania (wiersze Ireneusza Krzysztofa Szmidta, Jolanty Frydrykiewicz, Adolfa Momota, Stanisława Wita Wilińskiego) - reż. Juliusz Burski (PR Szczecin, 10 września 1963)
- 1964 – Nowe wiersze poetów szczecińskich (wiersze Ireneusza Krzysztofa Szmidta, Józefa Bursewicza, Andrzeja Dzierżanowskiego, Eliasza Rajzmana, Heleny Raszki) - reż. Juliusz Burski (PR Szczecin, 26 maja 1964)
- 1985 – Wiersze Ireneusza Krzysztofa Szmidta - reż. Sylwester Woroniecki (PR Szczecin, 1 maja 1985)
Piosenki
- Morska jesień (muz. Zygmunt Rychter) – wyk. Adam Jaskierski
- Pieśń powitalna (muz. Andrzej Januszko) – wyk. zespoły i soliści uczestniczący w VII/XIII Kongresie Związków Zawodowych w Warszawie (1972)
Nagrody i wyróżnienia
- 1957 – I nagroda w I konkursie literackim zorganizowanym przez RO ZSP, redakcję „Głosu Szczecińskiego” i Rozgłośnię Polskiego Radia w Szczecinie za zbiór wierszy Kreska na twarzy
- 1958 – I nagroda na Turnieju Poetyckim „Piwnicy”
- I nagroda w konkursie „Twórcy nauki i kultury na 40-lecie polskiego Szczecina” rozpisanego przez Książnicę Szczecińską i „Głos Szczeciński” za tom wierszy Rzeczy najprostsze
- 2010 – nagroda kulturalna Prezydenta m. Gorzowa za całokształt twórczości
- 2010 – nagroda Marszałka Województwa Lubuskiego
- Dyplom Honorowy Ministra Kultury i Sztuki (dwukrotnie)
Odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Złoty Krzyż Zasługi
- Krzyż Kawalerskim OOP
- Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego
- Zasłużony Działacz Kultury (dwukrotnie)
- 2009 – Medal „Zasłużony Kultrze Gloria Artis”
Źródła
Bibliografia
- Lesław M. Bartelski, Polscy pisarze współcześni 1939-1991. Leksykon, PWN, Warszawa 1995
- Encyklopedia Szczecina t. II P-Ż (pod red. Tadeusza Białeckiego, autorka hasła Hanna Niedbał), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2000
- Maria Kowalewska, Ireneusz Krzysztof Szmidt [w:] Pisarze Pomorza Zachodniego, Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1967
Inne
- Strona internetowa Związku Literatów Polskich Oddział w Gorzowie
- Ludzie kultury
- Zasłużony Działacz Kultury
- Poeci
- Publicyści
- Krytycy literaccy
- Ludzie związani z teatrem
- Krytycy i recenzenci teatralni
- Reżyserzy
- Reżyserzy teatrów dramatycznych
- Aktorzy
- Ludzie związani z ruchem studenckim
- Aktorzy teatrów studenckich
- Ludzie związani z radiem
- Wyróżnieni Odznaką Honorową Gryfa Pomorskiego