Bogdan Frankiewicz

Bogdan Frankiewicz
archiwista, historyk
Data urodzenia	3 sierpnia 1923
Miejsce urodzenia	Kostrzyn
Data śmierci	2 lipca 2003
Miejsce śmierci	Szczecin
Miejsce spoczynku	Poznań

Bogdan Frankiewicz (1923–2003) – dr nauk humanist., archiwista, historyk, publicysta.

Życiorys

Bogdan Frankiewicz urodził się 3 sierpnia 1923 roku w Kostrzynie. Dzieciństwo i młodość spędził w Poznaniu, z którym to miastem i zamieszkałą tam rodziną utrzymywał całe życie bardzo bliski kontakt.

Po ukończeniu w 1951 roku filologii romańskiej na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Poznańskiego podjął pracę w Archiwum Państwowym w Szczecinie. Pracował tu czterdzieści lat (1952–1993), z kilkuletnią przerwą, w której kierował Archiwum Państwowym w Stargardzie. W 1967 roku uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych. Niezwykle czynny zawodowo, zajmował się historią Pomorza, koncentrując się szczególnie na okresie napoleońskim (dzieje szczecińskich hugenotów, wojny napoleońskie na Pomorzu) i czasach hitlerowskich (wojenne losy Szczecina, zbrodnie hitlerowskie i praca przymusowa na ziemi szczecińskiej). Był działaczem Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce. Wiele uwagi poświęcił też metodologii pracy archiwalnej oraz popularyzacji wiedzy historycznej o regionie. Zafascynowany był szesnastowieczną pomorską szlachcianką i „czarownicą”, Sydonią von Borck, której postaci, i czasom, w których żyła, poświęcił nie tylko badania naukowe, ale też utwór literacki – beletryzowaną biografię.

Działał w licznych organizacja: Stowarzyszeniu Archiwistów Polskich (w 2000 wybrany członkiem honorowym), Szczecińskim Towarzystwie Kultury, Towarzystwie Przyjaciół Szczecina, Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Francuskiej oraz organizacjach zajmujących się upowszechnianiem kultury teatralnej. Należał do współzałożycieli szczecińskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, w którym również energicznie się udzielał. Współpracował z regionalną prasą zarówno naukową, jak i codzienną, pisząc niezliczoną liczbę recenzji, notatek i artykułów popularyzatorskich. Czynny także po przejściu na emeryturę, wiele czasu i pracy poświęcił tematowi szczecińskich nekropolii, ze szczególnym uwzględnieniem powstałego w początkach XX stulecia cmentarza-ogrodu (dzisiejszego Cmentarza Centralnego).

Zmarł 2 lipca 2003 roku w Szczecinie. Został pochowany w rodzinnym grobowcu w Poznaniu. Tabliczka z jego imieniem umieszczona została w pałacu w Strzmielu, gdzie znajduje się krypta pamięci poświęcona nieżyjącym szczecińskim archiwistom. Z inicjatywy szczecińskiego Stowarzyszenia „Czas Przestrzeń Tożsamość” w 2007 roku na Cmentarzu Centralnym posadzono Drzewko Pamięci, którym uhonorowano Bogdana Frankiewicza jako osobę zasłużoną dla Szczecina

Publikacje (wybór)

Okładka książki: Sydonia. Szczecin: Wydawnictwo "Glob", 1986.

• Cmentarz Centralny w Szczecinie / [aut. tekstów Bogdan Frankiewicz, Urszula Grinn, Władysław Stanisławski] ; pod red. Ryszarda Markowa. Szczecin 1988.
• Cmentarze wojenne na Pomorzu Zachodnim z XIX i XX wieku. W : Nekropolie, kirkuty, cmentarze Szczecin, 2002. S. 99-102.
• Cudzoziemscy robotnicy przymusowi w Szczecinie w latach 1939-1945. Kronika Szczecina, Nr 20 (2001), s. 63-75, tab.
• Duchowieństwo katolickie Pomorza i pogranicza pod uciskiem hitlerowskim. Przegląd Zachodniopomorski, 1996, z. 4, s. 107-127.
• Działalność Kościoła Katolickiego na Pomorzu Zachodnim w środowisku polonijnym (XIX w, 1945 r.). W : Pomorze Zachodnie w tysiącleciu. Szczecin 2000, S. 247-255.
• Dzieje parafii Szczecin Żelechowo: ocalić od zapomnienia. Kościół nad Odrą i Bałtykiem, 1991, nr 22, s. 20.
• Dzieje parafii w Gryficach: ocalić od zapomnienia. Kościół nad Odrą i Bałtykiem, 1991, nr 19, s. 20.
• Francuz Francuzem, ale zaraz gmina ... Głos Szczeciński, 1991, nr 23, s. 3.
• Geniusz od automobili. Gazeta na Pomorzu, 2000, nr 11, s. 7.
• Konsul II Rzeczypospolitej. Gazeta na Pomorzu, 2000, nr 11, s. 7.
• Kronika wojenna Szczecina. W : Pomorze Zachodnie w tysiącleciu. Szczecin 2000, S. 257-264.
• Materiały do dziejów polskich i cudzoziemskich robotników przymusowych w Archiwum Państwowym w Szczecinie. Szczeciński Informator Archiwalny, Nr 9 (1995), s. 51-61.
• Niegodni życia: hitlerowcy stosowali eutanazję na Pomorzu Zach[odnim]. Głos Szczeciński, 1991, nr 130, s. 3.
• Pan z polskiej szkółki. Gazeta na Pomorzu, 2000, nr 13, s. 6, fot.
• Pieczęcie miast i administracji polskiej na Pomorzu Zachodnim z lat 1945-1950. Szczeciński Informator Archiwalny, 1999, nr 13, s. 75-84.
• Police i okolice na starej fotografii / Bogdan Frankiewicz, Andrzej Łazowski. Police 2001.
• Police i okolice na starej fotografii = Pölitz und Umgebung in alten Aufnahmen = Police and the surroundings : old photographs / Bogdan Frankiewicz, Andrzej Łazowski ; [tł. na jęz. ang. Paweł Zimecki ; tł. na jęz. niem. Torsten Salzer]. Police 2008, ISBN 978-83-927057-0-3.
• Praca przymusowa na Pomorzu Zachodnim w latach drugiej wojny światowej. Poznań 1969.
• Regestenbuch der Urkundensammlung der Stadt Stettin 1243-1856. T. 1, Regesten / auf Grund des Manuskriptes von Karl Otto Grotefend ; zum Druck vorbereitet von Bogdan Frankiewicz und Jerzy Grzelak. Szczecin 1996.
• Regestenbuch der Urkundensammlung der Stadt Stettin 1243-1856. Teil 2, Register / auf Grund des Manuskriptes von Karl Otto Grotefend zum Druck vorb. von Bogdan Frankiewicz und Jerzy Grzelak. Szczecin 1996, ISBN 83-904401-3-X.
• Sydonia. Szczecin 1986.
• Sytuacja Żydów na Pomorzu Zachodnim po dojściu Hitlera do władzy. Acta Universitatis Wratislaviensis. Studia nad faszyzmem, 1991, t. 14, s. 267-279.
• Szczecińskie cmentarze = Stettiner Friedhöfe / Bogdan Frankiewicz ; [red. Maria Frankel] ; Towarzystwo Przyjaciół Szczecina. Szczecin 2003.
• Wspólnota katolicka w Szczecinie w latach 1722-1945. Kronika Szczecina, Nr 19 (2000), s. 55-63.
• Z dziejów Kościoła katolickiego na ziemi gryfickiej od średniowiecza do 1945 r. W : Kościół katolicki na ziemi gryfickiej : materiały z sesji historycznej w 730 rocznicę nadania Gryficom praw miejskich i dwudziestolecie diecezji szczecińsko-kamieńskiej 7 XI 1992 r. : praca zbiorowa. Szczecin ; Gryfice 1993, S. 16-26. (Ziemia Gryficka ;4).
• Z dziejów parafii w Szczecinie Dąbiu: ocalić od zapomnienia. Kościół nad Odrą i Bałtykiem, 1991, nr 20, s.16.
• Zginął za Polonię. Gazeta na Pomorzu, 2000, nr 9, s. 6, fot.

Nagrody

• Nagroda im. prof. Henryka Lesińskiego za upowszechnianie wiedzy historycznej

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1989 – Złota Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego
• 1995 – Złota Honorowa Odznaka TPS
• medal „Za zasługi dla archiwistyki"

O Bogdanie Frankiewiczu

• prof. Kazimierz Kozłowski: Nie tylko […] zebrany i określony formalnie wykaz prac stanowi jednak o dorobku duchowym Doktora Bogdana. Był to bowiem człowiek niezwykle i bezinteresownie życzliwy. Bez Jego pomocy wiele prac dotyczących procesów zachodzących na Pomorzu Zachodnim w XIX i XX wieku miałoby inny, sądzę, że dalece niepełny, charakter. B. Frankiewicz bowiem udzielił setek porad, wskazówek, informacji źródłowych, uzupełnień tekstowych zarówno dla młodych, jak i doświadczonych badaczy. Jedni zaznaczyli to w swych tekstach, inni nie. Nigdy zresztą o to nie zabiegał.

Linki zewnętrzne

• Archiwum Państwowe w Szczecinie. Ekspozytura w Strzmielu

Przypisy

Autor opracowania: Maria Łopuch

Redakcja: Sylwia Wesołowska