Cmentarz przy ul. Puckiej
| Cmentarz przy ul. Puckiej, obecnie skwer im. ks. K. Świetlińskiego | |||
| |||
| Osiedle | Dąbie | ||
| Adres | ul. Pucka | ||
| Powierzchnia | ok. 3 ha | ||
| Wyznanie | ewangelicki | ||
| Data powstania | 1816 r. | ||
| Data zamknięcia | ok. 1930 r. | ||
| Stan obecny | zlikwidowany | ||
| Zobacz cmentarz na: | |||
|
Mapa Google. | ||
|
Google Street View. | ||
Cmentarz przy ul. Puckiej – nieistniejący cmentarz miasta Dąbie (niem. Altdamm), funkcjonujący w latach ok. 1816 - 1930, obecnie skwer im. ks. Kazimierza Świetlińskiego.
Historia cmentarza
Ze względu na zagrożenie epidemiologiczne i sanitarne, jakie niosły przepełnione cmentarze przykościelne, w 1808 r. gubernator francuski na Pomorze wydał zarządzenie o likwidacji wszystkich miejsc pochówków przy świątyniach. W wyniku tego zamknięto także przykościelny cmentarz w Dąbiu i w 1816 r. zorganizowano nowy cmentarz, na przedpolu Bramy Goleniowskiej, między ul. Goleniowską i Pucką. Od strony ul. Goleniowskiej zasłaniała go zabudowa mieszkalna i zaplecza ogrodów, dlatego też główny dojazd poprowadzono ukośnie od tejże ulicy (widoczne jest to na mapie). W 1876 r. teren cmentarza poszerzono w kierunku ul. Puckiej i Młyńskiej, nadając mu kształt wydłużonego prostokąta. Posiadał on oddzielnie kwatery dla zmarłych wyznania ewangelickiego, katolickiego i mojżeszowego. Pochowano tu także jeńców francuskich z wojny 1870-1871. W 1914 r., w pobliżu głównej bramy, wzniesiono kaplicę cmentarną. Ok. 1930 r. cmentarz został zamknięty, gdyż już w tym czasie funkcjonowała nowa nekropolia Dąbia przy ul. Goleniowskiej 33.
Po II wojnie światowej, w latach 70-tych, teren cmentarza uporządkowano i zamieniono na park, któremu w 2010 r. nadano nazwę” skwer im. ks. Kazimierza Świetlińskiego. Obecnie czytelna jest granica pierwotnego układu przestrzennego oraz dwie, główne aleje wysadzane kasztanowcami, a także mniejsze aleje lipowe i szpaler grabowy. Nie wszystkie nagrobki zostały usunięte z cmentarza; gołym okiem dojrzeć można wystające z ziemi podstawy pod płyty nagrobne oraz fundamenty grobowców. Kilka znalezionych płyt nagrobnych, z czytelnymi inskrypcjami, zostało zabrane przez Zakład Usług Komunalnych i umieszczone w lapidarium Cmentarza Centralnego.
aleja wysadzana kasztanowcami
fragmenty nagrobków
jeden z nagrobków przeniesiony do lapidarium Cmentarza Centralnego
Bibliografia
- Agata Freindorf, Funkcje estetyczno – kulturowe ewangelickich cmentarzy Szczecina do 1945 roku, Szczecin 2010 [praca magisterska obroniona w IHiSM US]
- Alicja Biranowska-Kurtz, Michał Rembas, Dąbie: prawobrzeże wielkiego Szczecina, Szczecin 2010
- Bogdan Frankiewicz, Szczecińskie cmentarze, Szczecin 2003
- Henryk Grecki, Cmentarze Szczecina - karty cmentarzy wykonane na zlecenie Biura Dokumentacji Zabytków i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie, Szczecin 1996
