Gmina Widuchowa
Gmina Widuchowa | |||
| |||
Powiat | gryfiński | ||
Rodzaj gminy | wiejska | ||
Liczba sołectw | 14 | ||
Liczba miejscowości | 21 | ||
Strona internetowa miejscowości. |
Gmina Widuchowa – gmina wiejska położona w zachodniej części powiatu gryfińskiego. Siedzibą gminy jest wieś Widuchowa (adres Urzędu Gminy Widuchowa - ul. Grunwaldzka 8).
Geografia
Powierzchnia gminy wynosi 20 945 ha. Gmina Widuchowa graniczy na zachodnie z rzeką Odrą, na północy z gminą Gryfino, na wschodzie z gminą Banie, a na południu z gminą Chojna. [1]
Położenie
Gmina Widuchowa leży w prowincji Niż Środkowoeuropejski i podprowincji Pobrzeże Południowobałtyckie, makroregion Pobrzeże Szczecińskie. W skład makroregionu wchodzi część mezoregionu Doliny Dolnej Odry, a także niewielki skrawek Równiny Wełtyńskiej.
- Dolina Dolnej Odry – obejmuje swoim zasięgiem od południa okolice jeziora Dąbie, a od północy – ujście Odry
- Równina Wełtyńska – położona jest na prawym brzegu Odry na południe od Puszczy Bukowej [2]
Klimat
Gmina Widuchowa pod względem klimatycznym leży na granicy dwóch obszarów. Północna część różni się od południowej - jest ciepła i sucha. Pokrywa śnieżna trwa 40-60 dni, przymrozki trafiają się w ciągu dwóch miesięcy. Średni opad roczny wynosi 450–600 mm, a liczba godzin ze słońcem jest duża. Okres wegetacyjny rozpoczyna się na przełomie marca i kwietnia, a kończy w pierwszej dekadzie listopada i trwa 217-223 dni.
Klimat w części południowej gminy ma charakter przejściowy pomiędzy chłodnym i dość wilgotnym klimatem morskim, a suchym i ciepłym klimatem charakteryzującym obszar dorzecza środkowej Warty i środkowej Wisły. Dni z przymrozkami jest tutaj ponad 100, a opady średniorocznie wynoszą około 550 mm. Czas trwania pokrywy śnieżnej wynosi tyle samo, co na północy gminy (40-60 dni). Pod względem czasu trwania okresu wegetacji, część południowa nie różni się od północy regionu. Okres wegetacjizaczyna się z początkiem kwietnia i kończy wraz z początkiem listopada.
W 2009 roku średnia roczna temperatura powietrza w Widuchowej wynosiła 8,4 stopnica Celcjusza. Najzimniejszym miesiącem był styczeń, gdzie średnia temperatura powietrza oscylowała wokół -2,8 stopnia Celcjusza, a najcieplejszym lipiec z temperaturą 18,6 stopnia Celcjusza. [3]
Obiekty fizjograficzne
Jeziora: [4]
- Kłodowskie
- Kiełbicze
- Lipienko (Kąpielisko)
- Lubicz
- Marzkowo
- Sumy (Okólno)
- Wilczkowo (Wielkie)
Rzeki: [5]
- Odra
- Rurzyca
- Struga Marwicka
Przyroda
Lasy [6]
Lasy na terenie gminy Widuchowa zajmują około 31% powierzchni gminy. Największą powierzchnią leśną zarządzają Nadleśnictwo Chojna oraz Nadleśnictwo Gryfino. Niewielka część obszaru podlega Nadleśnictwu Myślibórz.
- Bolkowice (park pałacowo-dworski)
- Czarnówko (pozostałości parku dworskiego)
- Dębogóra (park pałacowo-dworski)
- Lubicz (park dworski)
- Rynica (park dworski)
- Żelechowo (pozostałości parku dworskiego)
Park Krajobrazowy „Dolina Dolnej Odry” [9] [10]
Powołany 1 kwietnia 1993 roku. Park leży między Odrą Zachodnią i Odrą Wschodnią, obejmuje zatem obszar Międzyodrza. Powierzchnia parku wynosi obecnie 6009 ha. Park jest miejscem bytowania przyrody związanej ze środowiskiem wodnym i bagiennym.
Pomniki przyrody [11]
Nazwa gatunkowa | Ilość | Lokalizacja |
Dąb bezszypułkowy | 2 | gmina Widuchowa, Rynica, park |
Lipa szerokolistna | 1 | gmina Widuchowa, Rynica, park |
Kasztanowiec biały | 1 | gmina Widuchowa, Rynica, park |
Platan klonolistny | 1 | gmina Widuchowa, Rynica, park |
Sosna wejmutka | 1 | gmina Widuchowa, Rynica, park |
Dąb szypułkowy | 2 | gmina Widuchowa, Dębogóra, park |
Topola kanadyjska | 1 | gmina Widuchowa, Lubicz, park |
Dąb szypułkowy | 1 | gmina Widuchowa, Przy drodze w Marwicach |
Cis pospolity | 1 | gmina Widuchowa, ul. Grunwaldzka – Ogrodowa, Widuchowa |
Historia
We wczesnym średniowieczu obszar obecnej gminy Widuchowa zamieszkiwały plemiona słowiańskie. Do 1648 ziemia widuchowska wchodziła w skład Księstwa Pomorskiego (Księstwo Szczecińskie). Wówczas w wyniku wojny trzydziestoletniej (1618-1648) oraz wymarciu bez potomka ostatniego księcia z dynastii Gryfitów - Bogusława XIV - obszar ten przeszedł w ręce Szwedów. [12]
W 1679 w wyniku działań wojennych elektor brandenburski przejął ziemię widuchowską na mocy traktatu pokojowego w Saint-Germain-en-Laye. Państwo Hohenzollernów określane w historiografii jako Brandenburgia-Prusy w 1701 roku otrzymało oficjalną nazwę Królestwa Prus. Po reformach Steina i Hardenberga obszar obecnej gminy Widuchowa wszedł w skład zorganizowanego w latach 1816-1818 Landkreis Greifenhagen (powiatu Gryfino) przyporządkowanego do Provinz Pommern (prowincji pomorskiej). W 1871 roku nastąpiło zjednoczenie wszystkich ziem niemieckich i powołanie II Rzeszy Niemieckiej. [13]
Po 1945 roku tereny te zostały w wyniku decyzji mocarstw przyznane Polsce. Obecna gmina Widuchowa wchodziła początkowo w skład Okręgu Pomorze Zachodnie. 29 maja 1946 roku nastąpiła zmiana nazewnictwa. Okręg Pomorze Zachodnie został przemianowany na województwo szczecińskie. W 1954 roku w wyniku nowego podziału administracyjnego zniesiono gminy, a w ich miejsce powołano mniejsze jednostki - gromady. Ten stan rzeczy zmienił się w 1972 roku, kiedy ponownie utworzono gminy, znosząc gromady. [14] [15]
W latach 1975-1998 gmina Widuchowa funkcjonowała bez "zwierzchności" powiatów (zniesiono je w wyniku kolejnego podziału kraju). Od 1999 przywrócono istnienie powiatów, a podział administracyjny przybrał obecną formę. [16]
Gospodarka i infrastruktura
Podmioty gospodarki narodowej wg rejestru REGON, stan na grudzień 2010 [17]
Sekcja PKD | Liczba podmiotów |
Sekcja A - Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo | 19 |
Sekcja B - Górnictwo i wydobywanie | 0 |
Sekcja C - Przetwórstwo przemysłowe | 78 |
Sekcja D - Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych | 0 |
Sekcja E - Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją | 1 |
Sekcja F - Budownictwo | 106 |
Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych | 99 |
Sekcja H - Transport i gospodarka magazynowa | 27 |
Sekcja I - Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi | 16 |
Sekcja J - Informacja i komunikacja | 1 |
Sekcja K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa | 2 |
Sekcja L - Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości | 15 |
Sekcja M - Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna | 6 |
Sekcja N - Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca | 10 |
Sekcja O - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 5 |
Sekcja P - Edukacja | 8 |
Sekcja Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna | 10 |
Sekcja R - Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją | 11 |
Sekcja S i T - Pozostała działalność usługowa | 20 |
Drogi krajowe i wojewódzkie na terenie gminy
Przez gminę przebiegają jedna droga krajowa i jedna droga wojewódzka: [18]
- droga krajowa nr 31 ---> Szczecin - Gryfino - Widuchowa - Chojna - Mieszkowice - granica państwa
- droga wojewódzka nr 122 ---> Krajnik Dolny - Ognica - Krzywin - Banie - Pyrzyce (powiat pyrzycki) - Piasecznik (powiat choszczeński)
Transport kolejowy [19]
Przez gminę przebiega fragment linii kolejowej nr 273 (Szczecin-Wrocław). Pociągi zatrzymują się na trzech stacjach leżących na terenie gminy (Krzywin Gryfiński, Widuchowa, Pacholęta). [20]
Samorząd
Samorząd gminy Widuchowa: [21] [22]
- Michał Lidwin - Wójt Gminy Widuchowa
- Ewa Pawłowska - Sekretarz Gminy Widuchowa
- Marcin Bachta - Skarbnik Gminy Widuchowa
Radni VI Kadencji Rady Miejskiej w Widuchowej: [23]
- Józefa Juzyszyn - Przewodnicząca Rady Gminy Widuchowa
- Łukasz Mierzwiak - Wiceprzewodniczący Rady Gminy Widuchowa
- Magdalena Puzik - Wiceprzewodnicząca Rady Gminy Widuchowa
- Dariusz Filipiak
- Wacław Gołąb
- Jadwiga Hasiuk
- Michał Jasiński
- Anna Karpiak
- Bogdan Kosmalski
- Bogusław Krawczyk
- Anna Kusy-Kłos
- Agnieszka Malik
- Zdzisław Merski
- Jolanta Szmiłyk
- Ewa Woźniak
Obecny skład samorządu wybrano w wyborach samorządowych VI kadencji z dnia 21 listopada 2010 roku.
Wykaz sołtysów gminy Widuchowa (kadencja 2011-2015): [24]
- Bolkowice - Krystyna Woźniakowska
- Czarnówko - Ewa Piesik
- Dębogóra - Bronisław Trawiński
- Kłodowo - Ewa Kołda
- Krzywin - Jadwiga Mazur
- Lubicz - Sławomir Mazurek
- Marwice - Katarzyna Nazar
- Ognica - Barbara Fiejtek
- Pacholęta - Stanisław Czyż
- Polesiny - Mieczysław Rodak
- Rynica - Krzysztof Siwek
- Widuchowa - Janusz Wełpa
- Żarczyn - Beata Białek
- Żelechowo - Wiesława Pawłowska
Kultura
Życie kulturalne w Widuchowej skupia się w gmachu Zespołu Szkół. Od 2011 roku planowana jest budowa Domu Kultury. Poprzedni tego typu ośrodek został zamknięty w 1990 roku. Oprócz Widuchowej każda ze wsi wchodzących w skład gminy posiada swoją świetlicę wiejską. Do 2011 roku kompleksowej modernizacji poddano 11 wspomnianych obiektów. W Widuchowej przy Zespole Szkół ulokowana jest ponadto hala sportowa. [25] [26] [27]
Na terenie gminy znajduje się Gminna Biblioteka Publiczna w Widuchowej, która posiada swoją filię w Krzywienie. Placówki mieszczą się w gmachach szkół. [28]
Przy gimnazjum w Widuchowej działa grupa o nazwie "Szperacze", którą tworzą uczniowie Zespołu Szkół. Grupa skupia miłośników lokalnej historii. Organizuje wycieczki piesze i rowerowe w poszukiwaniu śladów przeszłości. Odkrywa na nowo zapomniane miejsca, tętniące niegdyś życiem, o których przypominają obecnie tylko nieliczne pozostałości. [29]
Bieżące informacje i wydarzenia z życia regionu przekazuje serwis "e-widuchowa".
Ważniejsze imprezy cykliczne, które odbywają się w regionie: [30]
- Jarmark Widuchowski
- Festiwal Piosenki Angielskiej "Eye" (Widuchowa)
- Festiwal Piosenki Dziecięcej "Zuzia" (Widuchowa)
Oświata
Na terenie gminy znajdują się następujące placówki oświatowe:
- Gminne Przedszkole w Widuchowej (ul. Tatrzańska, 22) [31]
- Szkoła Podstawowa w Krzywinie (ul. Królewiecka 42) [32]
- Zespół Szkół w Widuchowej (ul. ul. Barnima III/1) [33]
- Szkoła Podstawowa im. Władysława Szafera
- Gimnazjum im. Kazimierza Górskiego
Kościoły i związki wyznaniowe
Teren gminy należy do Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce. Gmina pod względem administracji kościelnej należy do Dekanatu Gryfino (parafia w Widuchowej) oraz Dekanatu Banie (parafie w Krzywinie i Lubiczu). [34]
Na obszarze gminy Widuchowa swoje siedziby mają 3 parafie. Na terenie gminy znajduje się również 13 kościołów: [35]
- parafia rzymskokatolicka pw. Najśw. Serca Pana Jezusa (Widuchowa)
- kościół parafialny pw. Najśw. Serca Pana Jezusa (Widuchowa)
- kościół filialny (Marwice)
- kościół filialny (Ognica)
- kościół filialny (Dębogóra)
- parafia rzymskokatolicka pw. Niep. Serca NMP (Krzywin)
- kościół parafialny pw. Niep. Serca NMP (Krzywin)
- kościół filialny (Kłodowo)
- kościół filialny (Rynica)
- kościół filialny (Żarczyn)
- kościół filialny (Żelechowo)
- parafia rzymskokatolicka pw. św. Judy Tadeusza (Lubicz)
- kościół parafialny pw. św. Judy Tadeusza (Lubicz)
- kościół filialny (Pacholęta)
- kościół filialny (Czarnówko)
- kościół filialny (Bolkowice) [36]
Sport
Na terenie gminy znajduje się kilka klubów sportowych. Cztery zespoły występują w rozgrywkach piłkarskich organizowanych przez Zachodniopomorski Związek Piłki Nożnej:
- Klub Sportowy "Łabędź" Widuchowa; piłka nożna - Klasa A 2012/2013, grupa: Szczecin IV [37]
- Krzywiński Ludowy Uczniowski Klub Sportowy Krzywin; piłka nożna - Klasa A 2012/2013, grupa: Szczecin IV [38]
- Ludowy Klub Sportowy "Czarni" Czarnówko; piłka nożna - Klasa A 2012/2013, grupa: Szczecin IV [39] [40]
- Ludowy Zespół Sportowy "Orzeł" Żelechowo; piłka nożna - Klasa A 2012/2013, grupa: Szczecin IV [41]
Na terenie gminy funkcjonują także Gminny Uczniowski Klub Sportowy - "Guks" Widuchowa (sekcja piłki nożnej i siatkówki) oraz Klub Olimpijczyka "Krzyś" w Krzywinie. [42] [43]
Klub Olimpijczyka "Krzyś" jest głównym organizatorem Krzywińskiej Ligi Biegów Przełajowych - jednego z ważniejszych wydarzeń sportowych w regionie. Impreza odbywa się dwa razy w roku (na wiosnę i jesieni). [44]
Turystyka
Szlaki turystyczne przebiegające przez gminę [45] [46]
- Szlak "Zielona Odra" (zielony) - Widuchowa, Marwice - prowadzi z Kostrzyna do Szczecina
- Szlak Nadodrzański "Łabędzi" (zielony) - Marwice, Widuchowa, Ognica - prowadzi z Gryfina do Krajnika Dolnego
- Szlak Nadodrzański - Wariant Terenowy (żółty) - Wielki Ściek, Polanka nad Odrą, Ognica
- Północny szlak łącznikowy (niebieski) - Pacholęta Stacja PKP, Grodzisko, Marwice
- Południowy szlak łącznikowy (niebieski - Ognica, Rynica, Krzywin Stacja PKP
Zabytki
Sporo zabytków mieści się w siedzibie gminy - Widuchowej: [47]
- kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
- poczta (ul. Grunwaldzka 9) - elektyczna willa z początku XX wieku
- ratusz (ul. Grunwaldzka 8) - elektyczny budynek z początku XX wieku, wzniesiony dla potrzeb władz miejskich
- budynek mieszkalno-usługowy (ul. Grunwaldzka 22) - neobarokowy gmach z elementami secesji z początku XX wieku, wzniesiony dla potrzeb restrauracji
- stodoły z XIX wieku (ul. Grunwaldzka) - ślad po uprawach tytoniu, z której słynęła okolica
- mur oporowy dawnego zamku
Na terenie gminy znajdują się także inne obiekty, wpisane przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków do rejestru zabytków, w tym m.in.: [48]
- kościoły (Czarnówko, Kłodowo, Krzywin, Lubicz, Marwice, Pacholęta, Rynica, Żarczyn, Żelechowo)
- dwory/pałace (Dębogóra, Bolkowice)
Demografia
Zaludnienie gminy w ostatnich latach (informacje za Bankiem Danych Lokalnych): [49]
Rok | Liczba mieszkańców gminy Widuchowa |
2008 | 5 533 osoby |
2009 | 5 542 osoby |
2010 | 5 601 osób |
2011 | 5 591 osób |
2012 | 5 600 osób |
System ochrony zdrowia
Na terenie gminy znajdują się dwa zakłady opieki zdrowotnej: [50]
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej. Przychodnia Rodzinna w Widuchowej (ul. Tatrzańska 13)
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej. Przychodnia Rodzinna. Oddział w Krzywinie (ul. Widuchowska 2)
Herb
Herb przedstawia stojące na liściu koniczyny trzy ceglane, czerwone baszty na złotym tle. Pod wspomnianym motywem znajduje się biały łabędź płynący po niebieskim akwenie.
Herb Widuchowej łączy się z mieszkającą w pobliżu Chojny rodziną rycerską de Videchow (Fiddechow), bowiem jej herb wykazuje duże podobieństwo do herbu samej miejscowości. Motyw łabędzia natomiast prawdopodobnie trafił do herbu Widuchowej z herbu Burcharda de Velewanz - przodka rodu Videchow, który otrzymał ziemię widuchowską w połowie XIII wieku na własność. [51]
Miejscowości i sołectwa (wykaz)
Sołectwa (14): [52]
- Bolkowice
- Czarnówko
- Dębogóra
- Kłodowo
- Krzywin
- Lubicz
- Marwice
- Ognica
- Pacholęta
- Polesiny
- Rynica
- Widuchowa
- Żarczyn
- Żelechowo
Pozostałe miejscowości w gminie (7): [53]
- Kiełbice
- Krzywinek
- Lubiczyn
- Pąkowo
- Widuchowa-Stacja
- Widuchówko
- Wilcze
Przypisy
- ↑ Statystyczne Vademecum Samorządowca - gmina miejsko-wiejska Widuchowa, w: Główny Urząd Statystyczny [online] [Przeglądany 25.06.2013] Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_zachodniopomorskie/portrety_gmin/powiat_gryfinski/gmina_wiejska_widuchowa.pdf
- ↑ Program ochrony środowiska dla gminy Widuchowa, w: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.bip.widuchowa.pl/dokumenty/1515
- ↑ Program ochrony środowiska dla gminy Widuchowa, w: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.bip.widuchowa.pl/dokumenty/1515
- ↑ Program ochrony środowiska dla gminy Widuchowa, w: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.bip.widuchowa.pl/dokumenty/1515
- ↑ Program ochrony środowiska dla gminy Widuchowa, w: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.bip.widuchowa.pl/dokumenty/1515
- ↑ Program ochrony środowiska dla gminy Widuchowa, w: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.bip.widuchowa.pl/dokumenty/1515
- ↑ Program ochrony środowiska dla gminy Widuchowa, w: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.bip.widuchowa.pl/dokumenty/1515
- ↑ Historia miejscowości, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.widuchowa.pl/strony/menu/13.dhtml
- ↑ Park Krajobrazowy "Dolina Dolnej Odry", w: Wrota Gryfina - oficjalny serwis [online] [Przeglądany 27.06.2013] Dostępny w: http://www.gryfino.pl/WrotaGryfina/chapter_65050.asp
- ↑ Program ochrony środowiska dla gminy Widuchowa, w: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.bip.widuchowa.pl/dokumenty/1515
- ↑ Program ochrony środowiska dla gminy Widuchowa, w: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.bip.widuchowa.pl/dokumenty/1515
- ↑ Kociuba J., Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Walkowska Wydawnictwo, Szczecin 2012 ,s. 358-361.
- ↑ Piskorski J.M. (red.), Pomorze Zachodnie poprzez wieki, Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie, Szczecin 1999 s. 191-199.
- ↑ Zarządzenie Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie 1954, nr 15, poz. 67.
- ↑ Uchwała Nr XV/116/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 7 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie szczecińskim. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie 1972, nr 15, poz. 111; Obwieszczenie Wydziału Organizacyjno-Prawnego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 12 stycznia 1973 r. w sprawie podziału administracyjnego województwa szczecińskiego. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie 1973, nr 2, poz. 7.
- ↑ Kociuba J., Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Walkowska Wydawnictwo, Szczecin 2012 ,s. 358-361.
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS (2010), w: Portret gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.dims
- ↑ Mapa drogowa - powiat gryfiński, w: Powiat Gryfiński - oficjalna strona [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.gryfino.powiat.pl/images/mapa/mapa_drogowa_powiat_gryfinski.pdf
- ↑ Mapa drogowa - powiat gryfiński, w: Powiat Gryfiński - oficjalna strona [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.gryfino.powiat.pl/images/mapa/mapa_drogowa_powiat_gryfinski.pdf
- ↑ PKP. Twój Plan Podróży [online] [Przeglądany 27.06.2013] Dostępny w: http://rozklad-pkp.pl
- ↑ Wójt Gminy Widuchowa, w: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://bip.widuchowa.pl/dokumenty/menu/17
- ↑ Władze Gminy, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://widuchowa.pl/strony/menu/5.dhtml
- ↑ Rada Gminy Widuchowa - VI kadencji, w: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://bip.widuchowa.pl/dokumenty/4413
- ↑ Sołectwa, w: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://bip.widuchowa.pl/dokumenty/menu/23
- ↑ Będzie dom kultury w Widuchowej, w: Gazeta Chojeńska [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.gazetachojenska.pl/gazeta.php?numer=11-38&temat=7
- ↑ Nie tylko kultura fizyczna, w: Gazeta Chojeńska [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.gazetachojenska.pl/gazeta.php?numer=11-08&temat=4
- ↑ Zakończono prace remontowe w świetlicach wiejskich w Pacholętach, Żarczynie, Ognicy, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.widuchowa.pl/aktualnosci/pokaz/565.dhtml
- ↑ Gminna Biblioteka Publiczna w Widuchowej, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.widuchowa.pl/strony/menu/59.dhtml
- ↑ Szperacze, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.widuchowa.pl/strony/menu/67.dhtml
- ↑ Kalendarz imprez, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.widuchowa.pl/strony/menu/26.dhtml
- ↑ Gminne Przedszkole w Widuchowej [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://przedszkolewiduchowa.pl/strony/menu/11.dhtml
- ↑ Szkoła Podstawowa w Krzywinie [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://sp-krzywin.pl/
- ↑ Zespół Szkół w Widuchowej [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://zswiduchowa.eu/
- ↑ Wspólnoty parafialne, w: Kuria Metropolitalna Szczecińsko-Kamieńska - oficjalna strona [online] [Przeglądany 25.06.2013] Dostępny w: http://diecezja.szczecin.pl/wspolnoty/wspolnoty-parafialne/
- ↑ Wspólnoty parafialne, w: Kuria Metropolitalna Szczecińsko-Kamieńska - oficjalna strona [online] [Przeglądany 25.06.2013] Dostępny w: http://diecezja.szczecin.pl/wspolnoty/wspolnoty-parafialne/
- ↑ Kościoły, w: Kuria Metropolitalna Szczecińsko-Kamieńska - oficjalna strona [online] [Przeglądany 25.06.2013] Dostępny w: http://diecezja.szczecin.pl/wspolnoty/koscioly
- ↑ Klub Sportowy Łabędź Widuchowa, w: 90minut.pl - serwis piłkarski [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=5122&id_sezon=81
- ↑ Krzywiński Ludowy Uczniowski Klub Sportowy, w: 90minut.pl - serwis piłkarski [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=5913&id_sezon=81
- ↑ Ludowy Klub Sportowy Czarni Czarnówko, w: 90minut.pl - serwis piłkarski [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=5850&id_sezon=81
- ↑ Czarni Czarnówko [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://czarniczarnowko.futbolowo.pl/
- ↑ Ludowy Zespół Sportowy Orzeł Żelechowo, w: 90minut.pl - serwis piłkarski [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=5850&id_sezon=81
- ↑ Kluby sportowe, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.widuchowa.pl/strony/menu/27.dhtml
- ↑ Krzywińska Liga Biegów Przełajowych, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.widuchowa.pl/strony/menu/60.dhtml
- ↑ Krzywińska Liga Biegów Przełajowych, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.widuchowa.pl/strony/menu/60.dhtml
- ↑ Szlaki rowerowe, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.widuchowa.pl/strony/menu/22.dhtml
- ↑ Turystyka, w: Powiat Gryfiński - oficjalna strona [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.gryfino.powiat.pl/old/index.php?show=tur_szne_roat
- ↑ Kociuba J., Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Walkowska Wydawnictwo, Szczecin 2012, s. 358-361.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych województwa z wyłączeniem zabytków archeologicznych w powiecie gryfiński, w: Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie [online] [Przeglądany 25.06.2013] Dostępny w: http://wkz.bip.alfatv.pl/strony/menu/9.dhtml
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS (2008-2012), w: Portret gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 26.06.2013] Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.dims
- ↑ Opieka zdrowotna, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://www.widuchowa.pl/strony/menu/8.dhtml
- ↑ Kosacki J.M., Ziemia Szczecińska. Ziemia Chojeńska i Pyrzycka, Szczecińska Agencja Turystyczna "Sat", Szczecin 1995 , s. 13.
- ↑ Sołectwa, w: Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa [online] [Przeglądany 12.08.2013] Dostępny w: http://bip.widuchowa.pl/dokumenty/menu/23
- ↑ Gmina Widuchowa, w: Państwowa Komisja Wyborcza. Wybory 2011 [online] [Przeglądany 25.06.2013] Dostępny w: http://wybory2011.pkw.gov.pl/owb/320000/pl/320609.html
Bibliografia
- Dudowie M. i T., Dolina Dolnej Odry, Wydawnictwo REGION, Gdynia 2008.
- Kociuba J., Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Walkowska Wydawnictwo, Szczecin 2012.
- Kosacki J.M., Ziemia Szczecińska. Ziemia Chojeńska i Pyrzycka, Szczecińska Agencja Turystyczna "Sat", Szczecin 1995.
- Kozłowski K., Pomorze Zachodnie w latach 1945-2010, Wydawnictwo Kadruk, Szczecin 2012.
- Machałek M., Przemiany wsi zachodniopomorskiej w latach 1945-1956, Muzeum Narodowe w Szczecinie, Szczecin 2012.
- Opracowanie zbiorowe, Polska niezwykła. Zachodniopomorskie, Demart Wydawnictwo, Warszawa 2008.
- Piskorski J.M. (red.), Pomorze Zachodnie poprzez wieki, Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie, Szczecin 1999.
Linki zewnętrzne
- Bank Danych Lokalnych - http://www.stat.gov.pl/bdl
- Powiat gryfiński - http://www.gryfino.powiat.pl
- Biuletyn Informacji Publicznej - Starostwo Powiatowe w Gryfinie - http://bip.gryfino.powiat.pl/
- Oficjalny serwis internetowy gminy Widuchowa - http://widuchowa.pl
- Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Widuchowa - http://bip.widuchowa.pl/
- Internetowy serwis informacyjny mieszkańców gminy Widuchowa "e-widuchowa" - http://e-widuchowa.blogspot.com/
Zobacz też
- Gmina Banie
- Gmina Cedynia
- Gmina Chojna
- Gmina Gryfino
- Gmina Mieszkowice
- Gmina Moryń
- Gmina Stare Czarnowo
- Gmina Trzcińsko-Zdrój
|
|