Klasztor cystersów (Bierzwnik)
Klasztor cystersów w Bierzwniku - dawne opactwo Zakonu Cystersów (OCist).
Historia
Powstanie klasztoru wiąże się z ekspansją Marchii Brandenburskiej na tereny pomorskie i wielkopolskie. Margrabiowie zdobywając nowe tereny, likwidowali istniejące tam instytucje kościelne, zakładając w ich miejsce nowe, które były od nich uzależnione.
Przypuszcza się, że fundacja opactwa w Bierzwniku miała na celu również pewną rekompensatę w stosunku do cystersów z Kołbacza, których dobra ucierpiały w toku wojen pomorsko-brandenburskich.
Akt fundacyjny konwentu został wystawiony 17 września 1286 przez margrabiów Ottona ze Strzałą, Konrada i Jana VI.
Zakonnicy przybyli do Bierzwnika dopiero w czerwcu 1294 roku. W pierwszych latach istnienia opactwa, mnisi czerpali zyski głównie z prowadzonej przez siebie kolonizacji wiejskiej na prawie niemieckim. W późniejszych latach otrzymywali także liczne nadania od okolicznego rycerstwa. Margrabiowie z domu askańskiego wspierali działalność bierzwnickich cystersów, udzielając im przywilejów i zwolnień związanych z prowadzeniem ożywionej działalności gospodarczej. Mnichów wspierali także biskupi kamieńscy, którzy zrezygnowali na ich rzecz z pobierania dziesięcin. Sytuacja odmieniła się po wejściu na tron brandenburski Wittelsbachów, którzy zanegowali dotychczasowe przywileje zakonników. Z kolei w XV wieku - w czasie gdy Nowa Marchia była częścią państwa krzyżackiego - konwent znalazł się w trudnej sytuacji w związku z wojną polsko-krzyżacką. Dobra bierzwnickie były wówczas plądrowane przez wojska polsko-czeskie. Kres klasztoru nadszedł wraz z reformacją w latach trzydziestych XVI wieku. Z dóbr cystersów bierzwnickich utworzono wówczas domenę elektoralną.
Zabytki
Zachowane relikty założenia klasztornego są obecnie własnością parafii.
- Dolne kondygnacje skrzydła wschodniego z dawnym kapitularzem, biblioteką i zakrystią
- Dolne kondygnacje skrzydła południowego
- Piwnice i krużganek skrzydła zachodniego
- Częściowo zachowany gotycki kościół, przebudowany w XIX wieku[1]
Przypisy
- ↑ Do rejestru zabytków wpiasne są klasztor pocysterski - nr 1088 z dn. 10.09.1992 oraz kościół i klasztor pocysterski (teren) - nr 410/92* z dn. 5.09.1992.
Bibliografia
- Gahlbeck, Christian. Marienwalde: Zisterzienser. W: Branderburgisches Klosterbuch. Handbuch der Klöster, Stifte und Kommenden bis zur Mitte des 16. Jahrhunderts. Brandenburgische Historische Studien. Bd. 14. Hrsg. M. Bauch i in., Bd. II, Berlin 2007, s. 860-883.
