Maryla Kędra
| Maryla Kędra | |||
| aktorka, reżyser, dyrektor Teatru Lalek „Pleciuga” | |||
| |||
| Data urodzenia | 24 stycznia 1915 | ||
| Miejsce urodzenia | Kiełpiny | ||
| Data śmierci | 31 grudnia 1991 | ||
| Miejsce śmierci | Puławy | ||
| Narodowość | polska | ||
Maryla Kędra (1915-1991) – aktorka, reżyser teatrów lalkowych, dyrektor i kierownik artystyczny Teatru Lalek „Pleciuga”
Życiorys
Maryla Kędra (właśc. Józefa Maryla Kędra) urodziła się 24 stycznia 1915 roku w Kiełpinach. Szkołę średnią ukończyła w 1933 roku. W latach 1933-1950 pracowała jako dekoratorka, m.in. w Katowicach, Łodzi i w Warszawie. W 1944 roku uczestniczyła w pierwszym zjeździe lalkarzy, który się odbył w wyzwolonym Lublinie. Pod koniec lat 40. rozpoczęła naukę w studium lalkarskim Janiny Kilian-Stanisławskiej, przekształconym w 1950 roku w Państwową Szkołę Dramatyczną Teatru Lalek w Warszawie. Studia ukończyła w 1952 roku.
W latach 1952-1953 związana była z wałbrzyskim Teatrem Lalek, gdzie grała i podjęła pierwsze próby reżyserskie. Na początku 1953 roku przeniosła się do Lublina. Tu w tym samym roku zorganizowała I Wojewódzki Przegląd Teatrów Lalkowych. W 1954 roku doprowadziła do powstania stowarzyszenia kulturalnego pod nazwą „Kolektyw teatrów lalkowych województwa lubelskiego”. W grudniu tego samego roku na bazie stowarzyszenia założyła w Lublinie Teatr Lalki i Aktora (od 1964 Teatr im. Hansa Christiana Andersena). Desygnowana przez Centralny Zarząd Teatrów, Oper i Filharmonii, została jego pierwszym dyrektorem i reżyserem. Pod jej kierownictwem lubelski teatr stał się programowo samowystarczalny. Do współpracy zaprosiła m.in. Janinę Kilian-Stanisławską i jej syna Adama Kiliana. Była inicjatorką wyjazdów zespołu z przedstawieniami na wieś. W październiku 1958 roku odeszła z teatru.
Od 1958 roku związana ze Szczecinem. W latach 1958-1960 była kierownikiem artystycznym (1 sierpnia 1958 - 31 grudnia 1960), a później dyrektorem (od 10 października 1958) Teatru Lalek „Pleciuga”. Jako pierwsza w szczecińskim teatrze łączyła te dwie funkcje. W ciągu dwóch lat pobytu w Szczecinie wyreżyserowała 9 spektakli. W listopadzie 1960 roku, w związku z problemami zdrowotnymi, zwróciła się do Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej z prośbą o zwolnienie z obowiązków dyrektora z jednoczesnym pozostawieniem na stanowisku kierownika artystycznego teatru. Wobec odmowy, umotywowanej brakiem funduszy na utrzymanie tego stanowiska, z dniem 31 grudnia 1960 roku zrezygnowała z pracy.
Była żoną wybitnego pianisty Władysława Kędry, z którym miała dwie córki.
Zmarła 31 grudnia 1991 roku w Puławach.
Reżyseria przedstawień w „Pleciudze”
| Tytuł | Autor | Data premiery |
|---|---|---|
| Wynalazek profesora Orzeszka | Zofia Nawrocka | 15 listopada 1958 |
| Śpiewka spod drzewka | Maryla Kędra | 20 grudnia 1958 |
| Dzikie łabędzie | Kazimiera Jeżewska wg Hansa Christiana Andersena | 22 lutego 1959 |
| Świniopas | Jadwiga Żylińska wg Hansa Christiana Andersena | 5 maja 1959 |
| Baśń o złotym potworze | Kazimiera Jeżewska | 5 września 1959 |
| W pustyni i w puszczy | Maria Plaskota wg Henryka Sienkiewicza | 17 grudnia 1959 |
| Frantik, skarb i piraci | Tadeusz Żerowski wg Franciszka Pilarza | 10 kwietnia 1960 |
| Jabłoneczka | Jan Wilkowski wg Karla Czernego | 27 sierpnia 1960 |
| Brzydkie kaczątko | Kazimiera Jeżewska wg Hansa Christiana Andersena | 10 września 1960 |
Źródła
Bibliografia
- Robert Cieślak, Elżbieta Stelmaszczykowa, Pół wieku Teatru Lalek w Szczecinie. „Rusałka” – „Pleciuga” 1953-2003, Teatr Lalek „Pleciuga”, Szczecin 2004
- Encyklopedia Szczecina t. I A-O (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999
Inne
- Materiały archiwalne ze zbiorów Andrzeja Androchowicza
- Materiały i fotografie ze zbiorów Archiwum Teatru Lalek „Pleciuga” w Szczecinie
