Państwowy Teatr Polski
Państwowy Teatr Polski w Szczecinie | |||
| |||
Państwowy Teatr Polski – instytucja kultury powołana do życia w październiku 1948 roku w wyniku upaństwowienia dotychczas działających w Szczecinie placówek teatralnych. Jego pierwszym dyrektorem i kierownikiem artystycznym został Zbigniew Sawan. Stanowisko wicedyrektora objął Edmund Kron, natomiast kierownikiem literackim został pisarz Roman Bratny. Siedziba teatru mieściła się w budynku przy ul. Swarożyca 5. Działalność Państwowego Teatru Polskiego zainaugurowano 22 stycznia 1949 roku wystawieniem sztuki Wiele hałasu o nic Williama Shakespeare'a w reż. Zbigniewa Sawana. W uroczystym spektaklu udział wzięli uczestnicy historycznego Zajazdu Literatów Polskich. Do końca 1949 roku teatr dał 6 premier (291 przedstawień), które obejrzało ponad 110 tys. widzów.
W 1950 roku z inicjatywy Zbigniewa Sawana w budynku Muzeum Morskiego przy Wałach Chrobrego 3 powołano do życia drugą scenę filialną - Teatr Współczesny. Na potrzeby teatru zaadaptowano sale wystawowe w górnej części gmachu muzealnego. Teatr Współczesny rozpoczął swoją działalność 18 stycznia 1950 roku wystawieniem sztuki Leona Kruczkowskiego Niemcy w reż. Jana Perza. Na obu scenach Państwowego Teatru Polskiego wystawiono w 1950 roku 13 premier (493 przedstawienia) dla ponad 224 tys. widzów. W tym samym roku dyrekcję po Zbigniewie Sawanie, który zajął się reżyserowaniem, objął Hugon Moryciński. Stanowisko dyrektora artystycznego nadal piastował Edmund Kron (od lipca 1949). Teatr rozwinął także działalność objazdową po woj. szczecińskim i koszalińskim, dając przedstawienia m.in. w Myśliborzu, Słupsku i w Koszalinie.
W 1951 roku zagrano 542 przedstawienia dla ponad 240 tys. widzów, z czego 120 stanowiły spektakle objazdowe. Obejrzało je około 47 tys. widzów. W repertuarze tego okresu dominowały sztuki radzieckie i socrealistyczne produkcje polskie, urozmaicane twórczością komediową Moliera, Fredry i Gogola.
W 1952 roku placówka weszła w skład nowo utworzonych Państwowych Teatrów Dramatycznych i stała się główną sceną teatralną Szczecina (patrz: Teatr Polski)
Legitymacja pracownika PTP
Dyrektorzy
- Zbigniew Sawan (1949 do sierpnia 1950) - dyrektor naczelny i kierownik artystyczny
- Tadeusz Laskowski (do lipca 1949) - dyrektor administracyjny
- Edmund Kron (od lipca 1949 do lipca 1951) - dyrektor administracyjny
- Hugon Moryciński (od 1 września 1949 do grudnia 1951) - dyrektor naczelny i artystyczny (do lipca 1951)
- Marian Godlewski (od 1 lipca 1951 do grudnia 1951) - kierownik artystyczny
- Aleksander Długosz (od 1 lipca 1951 do grudnia 1951) - kierownik administracyjny
Kierownicy literaccy
- Eugeniusz Aniszczenko, Roman Bratny
Reżyserzy
- Wiktor Biegański, Karol Borowski, Stanisław Bryliński, Marian Godlewski, Łazarz Kobryński, Edmund Kron, Hugon Moryciński, Jan Perz, Zbigniew Sawan, Czesław Staszewski, Jerzy Ukleja, Andrzej Uramowicz, Stefan Wroncki, Tadeusz Żuchniewski
Scenografowie
- Władysław Buśkiewicz, Jerzy Feldman, Agnieszka Hornicka, Mikołaj Kiss-Orski, Marian Kołodziej, Władysław Królikiewicz, Ryszard Kulm, Ryszard Orski, Jerzy Pieńkow, Andrzej Sadowski, Paweł Starnicki, Jerzy Szeski, Jerzy Świdliński, Jerzy Ukleja, Wojciech Zamecznik
Kierownik muzyczny
- Andrzej Markowski
Zespół artystyczny
- Krystyna Boreńska, Jaga Boryta, Elwira Brodowicz-Turska, Nina Burska, Wanda Chęcińska, Maria Cygler, Mirosława Dubrawska, Stanisława Engelówna, Krystyna Feldman, Zofia Feldman-Śląska, Maria Godlewska, Zofia Grabiańska-Hajdamowicz, Jadwiga Grosman, Helena Herbst, Tamara Hetmańska, Maria Homerska, Iwona Jankowska, Barbara Jurewicz, Maria Kalinowska, Danuta Kamińska, Maryla Karwowska, Danuta Kolaszyńska, Ewa Kołogórska, Bogusława Kozak, Jadwiga Kukulska, Alina Kulikówna, Janina Kułakowska-Sokólska, Helena Larys-Pawińska, Małgorzata Lorentowicz, Ludmiła Łączyńska, Maria Malicka, Klara Malinowska, Elżbieta Marzinek, Janina Masiejewska, Sabina Mielczarek, Krystyna Norska, Tamara Pasławska, Zofia Ordyńska, Alfreda Sarnawska, Maria Stajewska-Petecka, Janina Szydłowska, Elżbieta Święcicka, Zofia Tokarzewska, Laura Twarowska, Ewelina Więckowska, Lidia Wysocka
- Stanisław Bryliński, Stanisław Buczek, Władysław Bugajny, Jan Cybulski, Jan Czabanowski, Roman Cirin, Mieczysław Czechowicz, Zygmunt Czerski, Jan Daszewski, Henryk Feichert, Jerzy Feldman, Rajmund Fleszar, Aleksander Fogiel, Zdzisław Giżejewski, Marian Godlewski, Eugeniusz Gołębiowski, Wiktor Grotowicz, Edward Gudowski, Kazimierz Iwor, Władysław Jabłoński, Stanisław Jaszkowski, Ludomir Jewasiński, Witold Kałuski, Janusz Kilarski, Leopold Kitka-Sokołowski, Eustachy Kojałłowicz, Ryszard Kolaszyński, Zygmunt Kret, Zbigniew Krężałowski, Konstanty Krugłowski, Witold Kuczyński, Włodzimierz Kwaskowski, Mieczysław Machlejd-Bielecki, Stanisław Malatyński, Zygmunt Malinowski, Bernard Michalski, Aleksander Michałowski, Włodzimierz Miklasiński, Józef Miściorek, Władysław Oksza-Kapecki, Jan Perz, Kazimierz Petecki, Ryszard Pietruski, Gustaw Rasiński, Robert Rogalski, Klemens Roman, Aleksander Rządkowski, Zbigniew Sawan, Wojciech Siemion, Włodzimierz Skoczylas, Henryk Sodalski, Władysław Sokalski, Kazimierz Sułkowski, Leszek Szymocha, Kazimierz Śmietanko, Zdzisław Tobiasz, Stanisław Tylczyński, Wincenty Wesołowski, Jerzy Wojtczak, Kazimierz Zarzycki, Władysław Ziemiański, Mieczysław Zudar, Jacek Żak, Tadeusz Żuchniewski
Repertuar teatru w latach 1949-1951
Tytuł | Autor | Reżyseria | Scenografia | Scena PTP | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|
Wiele hałasu o nic | William Shakespeare | Zbigniew Sawan | Wojciech Zamecznik, Tadeusz Rajkowski | Teatr Polski | 22 stycznia 1949 |
Wiosna w Norwegii | Stuart Engstrand | Lidia Wysocka, Seweryn Butrym, Stanisław Malatyński | Paweł Starnicki | Teatr Polski | 9 marca 1949 |
Jadzia wdowa | Ryszard Ruszkowski | Zbigniew Sawan | Agnieszka Hornicka, Władysław Królikiewicz | Teatr Polski | 18 kwietnia 1949 |
Pan Damazy | Józef Bliziński | Stanisław Bryliński | Mikołaj Kiss-Orski | Teatr Polski | 23 czerwca 1949 |
Seans | Noël Coward | Karol Borowski | Ryszard Kulm | Teatr Polski | 16 sierpnia 1949 |
Bajka | Michaił Swietłow | Zbigniew Sawan | Władysław Buśkiewicz, Andrzej Sadowski | Teatr Polski | 27 października 1949 |
Zielony Gil | Tirso de Molina | Zbigniew Sawan | Mikołaj Kiss-Orski | Teatr Polski | 12 stycznia 1950 |
Niemcy | Leon Kruczkowski | Jan Perz | Paweł Starnicki | Teatr Współczesny | 18 stycznia 1950 |
Pan inspektor przyszedł | John Boynton Priestley | Edmund Kron | Jerzy Świdliński, Ryszard Orski | Teatr Współczesny | 18 marca 1950 |
Zemsta | Aleksander Fredro | Stanisław Bryliński | Mikołaj Kiss-Orski | Teatr Polski | 31 marca 1950; Benefis z okazji 40-lecia pracy scenicznej Stanisława Brylińskiego |
Sprawa Pawła Eszteraga (Mój syn) | Sándor Gergely | Łazarz Kobryński | Andrzej Sadowski, Władysław Buskiewicz | Teatr Polski | 28 maja 1950 |
Obcy cień | Konstantin M. Simonow | Jan Perz | Mikołaj Kiss-Orski | Teatr Współczesny | 31 maja 1950 |
Przyjaciele | Andrzej A. Uspieński | Edmund Kron | Ryszard Orski | Teatr Polski | 16 lipca 1950 |
Szelmostwa Skapena | Molière | Zbigniew Sawan | Mikołaj Kiss-Orski | Teatr Współczesny | 20 lipca 1950 |
Wodewil warszawski | Zdzisław Gozdawa, Wacław Stępień | Jan Perz, Kazimierz Petecki | Jerzy Pieńkow | Teatr Polski | 3 września 1950 |
Dobry człowiek | Krzysztof Gruszczyński | Jerzy Ukleja | Jerzy Ukleja | Teatr Polski | 4 listopada 1950 |
Rewizor | Mikołaj Gogol | Hugon Moryciński | Jerzy Feldman | Teatr Współczesny | 7 listopada 1950 |
Śnieżek | Walentina Lubimowa | Tadeusz Żuchniewski | Mikołaj Kiss-Orski | Teatr Polski | 2 grudnia 1950 |
Śluby panieńskie | Aleksander Fredro | Stefan Wroncki | Mikołaj Kiss-Orski | Teatr Współczesny | 31 grudnia 1950 |
Moralność pani Dulskiej | Gabriela Zapolska | Tadeusz Żuchniewski | Mikołaj Kiss-Orski | Teatr Współczesny | 13 marca 1951 |
Wesele Figara | Pierre Augustin de Beaumarchais | Edmund Kron | Jerzy Feldman | Teatr Polski | 30 marca 1951 |
Statek Derbent | Jurij Krymow | Hugon Moryciński | Jerzy Ukleja | Teatr Współczesny | 1 maja 1951 |
Nasze życie | Jerzy Piórkowski | Jan Perz | Wiesław Lange | Teatr Współczesny | 4 sierpnia 1951 |
Rubikon | Flora Bieńkowska | Tadeusz Żuchniewski | Jerzy Feldman | Teatr Polski | 11 sierpnia 1951 |
Oberżystka | Carlo Goldoni | Andrzej Uramowicz | Jerzy Feldman | Teatr Polski | 20 sierpnia 1951 |
Panna Maliczewska | Gabriela Zapolska | Marian Godlewski | Paweł Starnicki | Teatr Polski | 7 września 1951 |
Wieczór Trzech Króli | William Shakespeare | Wiktor Biegański | Marian Kołodziej | Teatr Polski | 5 października 1951 |
Pieją koguty | Juozas Baltušis | Czesław Staszewski | Jerzy Szeski | Teatr Współczesny | 3 listopada 1951 |
Maszeńka | Aleksander J. Afinogenow | Andrzej Uramowicz | Jerzy Feldman | Teatr Współczesny | 30 listopada 1951 |
Afisze teatralne
Źródła
Bibliografia
- Teatry Dramatyczne w Szczecinie 1945-1965 (pod red. Danuty Piotrowskiej), Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW Prasa, Poznań 1965
Inne
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
- Materiały ze zbiorów Książnicy Pomorskiej w Szczecinie