Państwowy Teatr Polski

Państwowy Teatr Polski – instytucja kultury powołana do życia w październiku 1948 roku w wyniku upaństwowienia dotychczas działających w Szczecinie placówek teatralnych. Jego pierwszym dyrektorem i kierownikiem artystycznym został Zbigniew Sawan. Stanowisko wicedyrektora objął Edmund Kron, natomiast kierownikiem literackim został pisarz Roman Bratny. Siedziba teatru mieściła się w budynku przy ul. Swarożyca 5. Działalność Państwowego Teatru Polskiego zainaugurowano 22 stycznia 1949 roku wystawieniem sztuki Wiele hałasu o nic Williama Shakespeare'a w reż. Zbigniewa Sawana. W uroczystym spektaklu udział wzięli uczestnicy historycznego Zajazdu Literatów Polskich. Do końca 1949 roku teatr dał 6 premier (291 przedstawień), które obejrzało ponad 110 tys. widzów.

W 1950 roku z inicjatywy Zbigniewa Sawana w budynku Muzeum Morskiego przy Wałach Chrobrego 3 powołano do życia drugą scenę filialną - Teatr Współczesny. Na potrzeby teatru zaadaptowano sale wystawowe w górnej części gmachu muzealnego. Teatr Współczesny rozpoczął swoją działalność 18 stycznia 1950 roku wystawieniem sztuki Leona Kruczkowskiego Niemcy w reż. Jana Perza. Na obu scenach Państwowego Teatru Polskiego wystawiono w 1950 roku 13 premier (493 przedstawienia) dla ponad 224 tys. widzów. W tym samym roku dyrekcję po Zbigniewie Sawanie, który zajął się reżyserowaniem, objął Hugon Moryciński. Stanowisko dyrektora artystycznego nadal piastował Edmund Kron (od lipca 1949). Teatr rozwinął także działalność objazdową po woj. szczecińskim i koszalińskim, dając przedstawienia m.in. w Myśliborzu, Słupsku i w Koszalinie.

W 1951 roku zagrano 542 przedstawienia dla ponad 240 tys. widzów, z czego 120 stanowiły spektakle objazdowe. Obejrzało je około 47 tys. widzów. W repertuarze tego okresu dominowały sztuki radzieckie i socrealistyczne produkcje polskie, urozmaicane twórczością komediową Moliera, Fredry i Gogola.

W 1952 roku placówka weszła w skład nowo utworzonych Państwowych Teatrów Dramatycznych i stała się główną sceną teatralną Szczecina (patrz: Teatr Polski)

Legitymacja pracownika PTP

Dyrektorzy

Zbigniew Sawan (1949 do sierpnia 1950) - dyrektor naczelny i kierownik artystyczny
Tadeusz Laskowski (do lipca 1949) - dyrektor administracyjny
Edmund Kron (od lipca 1949 do lipca 1951) - dyrektor administracyjny
Hugon Moryciński (od 1 września 1949 do grudnia 1951) - dyrektor naczelny i artystyczny (do lipca 1951)
Marian Godlewski (od 1 lipca 1951 do grudnia 1951) - kierownik artystyczny
Aleksander Długosz (od 1 lipca 1951 do grudnia 1951) - kierownik administracyjny

Kierownicy literaccy

Eugeniusz Aniszczenko, Roman Bratny

Reżyserzy

Wiktor Biegański, Karol Borowski, Stanisław Bryliński, Marian Godlewski, Łazarz Kobryński, Edmund Kron, Hugon Moryciński, Jan Perz, Zbigniew Sawan, Czesław Staszewski, Jerzy Ukleja, Andrzej Uramowicz, Stefan Wroncki, Tadeusz Żuchniewski

Scenografowie

Władysław Buśkiewicz, Jerzy Feldman, Agnieszka Hornicka, Mikołaj Kiss-Orski, Marian Kołodziej, Władysław Królikiewicz, Ryszard Kulm, Ryszard Orski, Jerzy Pieńkow, Andrzej Sadowski, Paweł Starnicki, Jerzy Szeski, Jerzy Świdliński, Jerzy Ukleja, Wojciech Zamecznik

Kierownik muzyczny

Andrzej Markowski

Zespół artystyczny

Krystyna Boreńska, Jaga Boryta, Elwira Brodowicz-Turska, Nina Burska, Wanda Chęcińska, Maria Cygler, Mirosława Dubrawska, Stanisława Engelówna, Krystyna Feldman, Zofia Feldman-Śląska, Maria Godlewska, Zofia Grabiańska-Hajdamowicz, Jadwiga Grosman, Helena Herbst, Tamara Hetmańska, Maria Homerska, Iwona Jankowska, Barbara Jurewicz, Maria Kalinowska, Danuta Kamińska, Maryla Karwowska, Danuta Kolaszyńska, Ewa Kołogórska, Bogusława Kozak, Jadwiga Kukulska, Alina Kulikówna, Janina Kułakowska-Sokólska, Helena Larys-Pawińska, Małgorzata Lorentowicz, Ludmiła Łączyńska, Maria Malicka, Klara Malinowska, Elżbieta Marzinek, Janina Masiejewska, Sabina Mielczarek, Krystyna Norska, Tamara Pasławska, Zofia Ordyńska, Alfreda Sarnawska, Maria Stajewska-Petecka, Janina Szydłowska, Elżbieta Święcicka, Zofia Tokarzewska, Laura Twarowska, Ewelina Więckowska, Lidia Wysocka

Stanisław Bryliński, Stanisław Buczek, Władysław Bugajny, Jan Cybulski, Jan Czabanowski, Roman Cirin, Mieczysław Czechowicz, Zygmunt Czerski, Jan Daszewski, Henryk Feichert, Jerzy Feldman, Rajmund Fleszar, Aleksander Fogiel, Zdzisław Giżejewski, Marian Godlewski, Eugeniusz Gołębiowski, Wiktor Grotowicz, Edward Gudowski, Kazimierz Iwor, Władysław Jabłoński, Stanisław Jaszkowski, Ludomir Jewasiński, Witold Kałuski, Janusz Kilarski, Leopold Kitka-Sokołowski, Eustachy Kojałłowicz, Ryszard Kolaszyński, Zygmunt Kret, Zbigniew Krężałowski, Konstanty Krugłowski, Witold Kuczyński, Włodzimierz Kwaskowski, Mieczysław Machlejd-Bielecki, Stanisław Malatyński, Zygmunt Malinowski, Bernard Michalski, Aleksander Michałowski, Włodzimierz Miklasiński, Józef Miściorek, Władysław Oksza-Kapecki, Jan Perz, Kazimierz Petecki, Ryszard Pietruski, Gustaw Rasiński, Robert Rogalski, Klemens Roman, Aleksander Rządkowski, Zbigniew Sawan, Wojciech Siemion, Włodzimierz Skoczylas, Henryk Sodalski, Władysław Sokalski, Kazimierz Sułkowski, Leszek Szymocha, Kazimierz Śmietanko, Zdzisław Tobiasz, Stanisław Tylczyński, Wincenty Wesołowski, Jerzy Wojtczak, Kazimierz Zarzycki, Władysław Ziemiański, Mieczysław Zudar, Jacek Żak, Tadeusz Żuchniewski

Repertuar teatru w latach 1949-1951

Tytuł	Autor	Reżyseria	Scenografia	Scena PTP	Data premiery
Wiele hałasu o nic	William Shakespeare	Zbigniew Sawan	Wojciech Zamecznik, Tadeusz Rajkowski	Teatr Polski	22 stycznia 1949
Wiosna w Norwegii	Stuart Engstrand	Lidia Wysocka, Seweryn Butrym, Stanisław Malatyński	Paweł Starnicki	Teatr Polski	9 marca 1949
Jadzia wdowa	Ryszard Ruszkowski	Zbigniew Sawan	Agnieszka Hornicka, Władysław Królikiewicz	Teatr Polski	18 kwietnia 1949
Pan Damazy	Józef Bliziński	Stanisław Bryliński	Mikołaj Kiss-Orski	Teatr Polski	23 czerwca 1949
Seans	Noël Coward	Karol Borowski	Ryszard Kulm	Teatr Polski	16 sierpnia 1949
Bajka	Michaił Swietłow	Zbigniew Sawan	Władysław Buśkiewicz, Andrzej Sadowski	Teatr Polski	27 października 1949
Zielony Gil	Tirso de Molina	Zbigniew Sawan	Mikołaj Kiss-Orski	Teatr Polski	12 stycznia 1950
Niemcy	Leon Kruczkowski	Jan Perz	Paweł Starnicki	Teatr Współczesny	18 stycznia 1950
Pan inspektor przyszedł	John Boynton Priestley	Edmund Kron	Jerzy Świdliński, Ryszard Orski	Teatr Współczesny	18 marca 1950
Zemsta	Aleksander Fredro	Stanisław Bryliński	Mikołaj Kiss-Orski	Teatr Polski	31 marca 1950; Benefis z okazji 40-lecia pracy scenicznej Stanisława Brylińskiego
Sprawa Pawła Eszteraga (Mój syn)	Sándor Gergely	Łazarz Kobryński	Andrzej Sadowski, Władysław Buskiewicz	Teatr Polski	28 maja 1950
Obcy cień	Konstantin M. Simonow	Jan Perz	Mikołaj Kiss-Orski	Teatr Współczesny	31 maja 1950
Przyjaciele	Andrzej A. Uspieński	Edmund Kron	Ryszard Orski	Teatr Polski	16 lipca 1950
Szelmostwa Skapena	Molière	Zbigniew Sawan	Mikołaj Kiss-Orski	Teatr Współczesny	20 lipca 1950
Wodewil warszawski	Zdzisław Gozdawa, Wacław Stępień	Jan Perz, Kazimierz Petecki	Jerzy Pieńkow	Teatr Polski	3 września 1950
Dobry człowiek	Krzysztof Gruszczyński	Jerzy Ukleja	Jerzy Ukleja	Teatr Polski	4 listopada 1950
Rewizor	Mikołaj Gogol	Hugon Moryciński	Jerzy Feldman	Teatr Współczesny	7 listopada 1950
Śnieżek	Walentina Lubimowa	Tadeusz Żuchniewski	Mikołaj Kiss-Orski	Teatr Polski	2 grudnia 1950
Śluby panieńskie	Aleksander Fredro	Stefan Wroncki	Mikołaj Kiss-Orski	Teatr Współczesny	31 grudnia 1950
Moralność pani Dulskiej	Gabriela Zapolska	Tadeusz Żuchniewski	Mikołaj Kiss-Orski	Teatr Współczesny	13 marca 1951
Wesele Figara	Pierre Augustin de Beaumarchais	Edmund Kron	Jerzy Feldman	Teatr Polski	30 marca 1951
Statek Derbent	Jurij Krymow	Hugon Moryciński	Jerzy Ukleja	Teatr Współczesny	1 maja 1951
Nasze życie	Jerzy Piórkowski	Jan Perz	Wiesław Lange	Teatr Współczesny	4 sierpnia 1951
Rubikon	Flora Bieńkowska	Tadeusz Żuchniewski	Jerzy Feldman	Teatr Polski	11 sierpnia 1951
Oberżystka	Carlo Goldoni	Andrzej Uramowicz	Jerzy Feldman	Teatr Polski	20 sierpnia 1951
Panna Maliczewska	Gabriela Zapolska	Marian Godlewski	Paweł Starnicki	Teatr Polski	7 września 1951
Wieczór Trzech Króli	William Shakespeare	Wiktor Biegański	Marian Kołodziej	Teatr Polski	5 października 1951
Pieją koguty	Juozas Baltušis	Czesław Staszewski	Jerzy Szeski	Teatr Współczesny	3 listopada 1951
Maszeńka	Aleksander J. Afinogenow	Andrzej Uramowicz	Jerzy Feldman	Teatr Współczesny	30 listopada 1951