Puszcza Bukowa
Puszcza Bukowa (także Knieja Bukowa)[1] – kompleks leśny położony przy południowo-wschodnich dzielnicach Szczecina na Wzgórzach Bukowych. Wchodzi w skład Szczecińskiego Parku Krajobrazowego „Puszcza Bukowa”, utworzonego w 1981 r. oraz Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Puszcze Szczecińskie”, utworzonego w 1996 r. Wyróżnia się dominacją dobrze zachowanych żyznych lasów liściastych, zwłaszcza buczyn, które występują tu w wielu postaciach siedliskowych (buczyny kwaśne, żyzne, źródliskowe). Występują tu poza tym lasy łęgowe (w tym rzadki na niżu podgórski łęg jesionow]), olsy, dąbrowy, bory sosnowe i grądy. Czynnikiem sprzyjającym zróżnicowaniu lasów i zachowaniu ich walorów naturalnych jest bogata rzeźba Wzgórz Bukowych i dominacja żyznych siedlisk świeżych i wilgotnych.
Spis treści
Geografia Puszczy
Najważniejsze szczyty to: Bukowiec – 149 m n.p.m., Lisica – 140 m n.p.m., Łowczyn – 138 m n.p.m., Czajcza Góra – 133 m n.p.m., Jelonki – 132 m n.p.m., Świątek – 119 m n.p.m., Sobolowa Góra – 119 m n.p.m.
Strumienie należą do trzech zlewisk:
- rzeki Płoni (Niedźwiedzianka, Potok Śmierdnicki, Potok Kłobucki wraz z dopływami)
- Odry (Chojnówka, Rudzianka, Jeziorna)
- rzeki Krzekny (Słoneczny Potok, Dobropolski Potok, kanał z Jeziora Glinna Wielka)
Jeziora w Szczecińskim Parku Krajobrazowym wypełniają na ogół naturalne, polodowcowe zagłębienia terenu. Występują głównie w południowej części Parku. W granicach parku znajduje się 17 jezior pochodzenia polodowcowego (największe z nich to Jezioro Binowskie i Glinna Wielka) oraz 2 powstałe w wyniku działalności człowieka. Są to: Jezioro Szmaragdowe oraz tzw. Nowy Staw.
Flora
Różnorodność siedlisk Wzgórz Bukowych powoduje, że wykształciły się tu wyjątkowo liczne zbiorowiska roślinne z bardzo bogatą florą. Flora Puszczy Bukowej obejmuje ok. 1250 gatunków roślin, w tym 53 gatunki podlegające całkowitej ochronie (m.in. cis pospolity, jarząb szwedzki, rokitnik zwyczajny, bluszcz pospolity, barwinek pospolity, wiciokrzew pomorski, rosiczka okrągłolistna, lilia złotogłów, sasanka łąkowa, storczyk krwisty, buławnik wielkokwiatowy). Na terenie Puszczy Bukowej w licznych dolinach strumieni występują łęgi: olszowo – jesionowe, jesionowe (podgórskie). W bezodpływowych zagłębieniach terenu z wysokim poziomem wody występują olsy i łozowiska.
Fauna
Fauna Puszczy Bukowej jest bardzo bogata, obejmuje 141 gatunków ptaków, 36 gatunków ssaków, 16 gatunków płazów i gadów. Rzadkie gatunki (podlegające całkowitej ochronie prawnej) to m.in.:
- ptaki – bocian czarny, bielik, orlik krzykliwy, kania ruda;
- gady – padalec, żmija zygzakowata, zaskroniec, gniewosz plamisty;
Bardzo bogata jest również flora motyli, reprezentowana przez około 400 gatunków, przy czym motyle dzienne stanowią około 60 gatunków (m.in. paź królowej, niestrzęp głogowiec, mienia tęczowiec, strażnik), odkryto też rzadkie gatunki kosarzy, pajęczaków, chrząszczy i mięczaków. Spośród wszystkich rozpoznanych dotąd w Puszczy gatunków fauny 169 objętych jest ochronną prawną. Jeszcze bardziej rygorystycznej ochronie podlegają stanowiska lęgowe bielika, kani rudej, orlika krzykliwego, bociana czarnego. Obszar Puszczy Bukowej to miejsce występowania gatunków znajdujących się w spisie Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Należą do nich m.in.: bąk, kania ruda, bielik, orlik krzykliwy, ohar, kozioróg bukowiec, jelonek rogacz.
Rezerwaty przyrody
Głazy narzutowe
| Nazwa | Opis | Obwód (cm) | Wysokość (cm) | Położenie (numer oddziału) | Zdjęcie |
|---|---|---|---|---|---|
| Głaz Grońskiego | gnejs szaro-różowy, średnioziarnisty | 1230 | 140 | 238 |  |
| Głaz Szwedzki | gnejs plagioklazowo-biotytowy, różowo-szary, granoblastyczny z żyłą pegmatytową | 970 | 180 | 251 |  |
| Głaz Serce | gnejs smalandzki szaro-różowy | 1450 | 150 | 261 |  |
| Głaz Krajoznawców | granit biotytowy, różowo-szary, różnoziarnisty | 1750 | 270 | 186 | |
| Głaz Słupi | granit biotytowy, różowy, różnoziarnisty | 865 | 150 | 283 | |
| Głaz Słupieniec | granit | 870 | 150 | 281 | |
| Głaz Omszały | granit biotytowy, różowy, różnoziarnisty | 900 | 120 | 250 | |
| Głaz Ukryty | granit szary | 1200 | 100 | 173 | |
| Głaz Kołyska | granit szary | 900 | 200 | 346 | |
| Głaz przy Leśnej Szosie | granit szary, zagłębiony | 1250 | 50 | 156 | |
| Głaz przy autostradzie | b.d. | b.d | b.d | b.d | |
| Głaz Antoni[2] | b.d. | b.d | b.d | b.d | link |
| Głaz Błażej[3] | b.d. | b.d | b.d | b.d | link |
Pomniki
- Pomnik Carla Ludwika Gene na Wzgórzu Piekielnik
- Pomnik Albrechta Rudelsdorffa koło Bukowca
- Pomnik Carla Frierdicha Meyera na wzgórzu Świątek (zdewastowany)
Szlaki turystyczne
Szlak Nadodrzański
Szlak im. Stanisława Pawelskiego
Szlak przez Słupi Głaz im. Wojciecha Lipniackiego
Szlak przez Trawiastą Buczynę
Szlak im. Stanisława Grońskiego
Szlak Równiny Wełtyńskiej i Pojezierza Myśliborskiego
Szlak im. Bolesława Czwójdzińskiego
Szlak Woja Żelisława
Szlak im. Bolesława Krzywoustego
Szlak Artyleryjski
Szlak Buczynowych Wąwozów
Szlak do Szwedzkiego Kamienia
Szlak Familijny przez Park Leśny Zdroje
Szlak PTTK „Wiercipięty”
Szlak Górski na Bukowiec
Szlak „Vadam”
Szlak Sekwoi
Szlak przez Wielecki Staw
Szlak do Jeziora Szmaragdowego
Szlak „Zielona Odra”
Punkty widokowe
Przypisy
Bibliografia
- Puszcza Bukowa W: Wikipedia Otwarta Encyklopedia [online]. [Przeglądany 28 sierpnia 2013]
- Encyklopedia Szczecina. T. 1. Red. Tadeusz Białecki. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 1999.
- Puszcza Bukowa Puszcza Bukowa [online]. Szczecin: [cop. Paweł Herbut] [przeglądany 28 sierpnia 2013].
