Ryszard Markow

Z Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ryszard Markow
archiwista, animator kultury, dyrektor teatrów
brak zdjecia
Data urodzenia 21 września 1950
Miejsce urodzenia Szczecin


Ryszard Markow (ur. 1950) – archiwista, publicysta, animator i menadżer kultury, dyrektor teatrów

Życiorys

Ryszard Markow urodził się 21 września 1950 roku w Szczecinie. Jest synem Józefa Markowa i Zofii zd. Latawskiej. Ma dwoje starszego rodzeństwa, siostrę (ur. 1944) i brata (ur. 1947).

Losy rodziny Ryszarda Markowa początkowo związane były z okolicami Tarnowa. Jego dziadek, Michał Latawski, pochodził ze wsi Zgłobice pod Tarnowem. Jako młody chłopiec uczył się rzemiosła stolarskiego w Tarnowie, a następnie we Lwowie. Tu, jak wielu jego rówieśników, wstąpił do Związku Strzeleckiego, a następnie do Drużyny Kościuszkowskiej. Jako żołnierz I Brygady Legionów przeszedł szlak bojowy, zakończony odzyskaniem niepodległości. Związał się zawodowo z wojskiem i do 1938 roku był zawodowym podoficerem w 21 Warszawskim Pułku Piechoty, stacjonującym w Warszawskiej Cytadeli. W Warszawie na świat przyszła jego córka Zofia. Po przejściu na rentę, ze względu na stan zdrowia, Michał Latawski powrócił z rodziną do Tarnowa.

W Tarnowie Zofia Latawska poznała kolejarza, Józefa Markowa, za którego w 1943 roku wyszła za mąż.

W 1946 roku Józef Markow, jako pracownik kolei, został czasowo oddelegowany do Szczecina, dokąd wcześniej sprowadziła się rodzina jego żony. To prawdopodobnie zadecydowało o pozostaniu w mieście na stałe i o osiedleniu się rodziny Markowów na szczecińskim Niebuszewie. Początkowo Józef pracował jako konduktor, później, do emerytury, jako rewizor pociągów. Matka, Zofia, aż do emerytury zatrudniona była jako pracownik administracyjny (m.in. w rachubie płac i w dziale kadr) w spółdzielniach budowlanych i utworzonym w wyniku ich konsolidacji Szczecińskim Przemysłowym Zjednoczeniu Budownictwa (późniejsze Szczecińskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego).

Ryszard Markow w latach 1957-1964 uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 19, a następnie do V Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka. Jest absolwentem II Liceum Ogólnokształcącego dla Pracujących im. Bohaterów Forsowania Odry w Szczecinie (1975) oraz Studium Oświaty i Kultury Dorosłych w Warszawie - Wojewódzki Ośrodek Dydaktyczny w Poznaniu (1979).

W latach 1976-1979 pracował jako archiwista w Urzędzie Wojewódzkim w Szczecinie. W tym samym czasie współpracował z zespołem statystów Teatru Współczesnego. Później kierował Klubem „Kierunki” i „Galerią na Mariackiej” szczecińskiego oddziału Stowarzyszenia „PAX” (1979-1984).

W latach 1980-1991 był zatrudniony w Teatrze Polskim w Szczecinie, początkowo jako archiwista (1980-1989), później jako konsultant literacki (1989-1990), a następnie jako wicedyrektor teatru (1990-1991). W kwietniu 1986 roku wspólnie z aktorką tego teatru, Marią Bakką, w studiu przyzakładowej rozgłośni radiowej Stoczni „Gryfia” nagrał montaż poetycko-muzyczny Stworzę dla was obraz nowy, oparty na tekstach Tadeusza Różewicza i Ryszarda Liskowackiego. Program ten został wyemitowany 25 kwietnia w ramach wspólnych obchodów 41 rocznicy wyzwolenia Szczecina i święta pierwszomajowego.

W latach 1991-1992 był zastępcą dyrektora ds. administracyjnych Filharmonii Szczecińskiej. Od 1984 roku związany był też ze sceną muzyczną Szczecina. Pracował jako archiwista w Teatrze Muzycznym (1984-1986) i w Operze i Operetce (1987-1989). W latach 1992-2005, za dyrekcji Warcisława Kunca, był zastępcą dyrektora Opery i Operetki, przemianowanej w 2000 roku Operę na Zamku. Sporadycznie występował na tej scenie jako aktor.

W 2005 roku był kierownikiem administracyjno-technicznym Zespołu Szkół Muzycznych im. Feliksa Nowowiejskiego w Szczecinie. W tym czasie wraz z Danutą Rodziewicz, ówczesną dyrektor ZSM, opracował program modernizacji i rewaloryzacji zabytkowego Pałacu Velthusena będącego siedzibą Szkoły, przeprowadził procedury i uzgodnienia przedprojektowe oraz pozyskał środki na rozpoczęcie prac projektowych.

Przez dwa lata i osiem miesięcy był zastępcą dyrektora w Teatrze Rozrywki w Chorzowie (2006-2008), gdzie m.in. nadzorował przebudowę obiektu. Ta oryginalna architektonicznie przebudowa została kilkakrotnie nagrodzona, m.in. Nagrodą Marszałka Województwa Śląskiego w kategorii Modernizacja Roku w 10. edycji konkursu „Najlepsza Przestrzeń Publiczna Województwa Śląskiego 2009”.

W latach 2008-2009 w Szczecinie był pełnomocnikiem dyrektora ds. przygotowania projektu przebudowy Opery na Zamku. Za jego kadencji opracowano projekty budowlane i wykonawcze gruntownej przebudowy południowego skrzydła Zamku Książąt Pomorskich, w którym mieści się teatr operowy. W związku z nieuzasadnionymi zarzutami niegospodarności, które przedstawiono ówczesnemu dyrektorowi Opery na Zamku Warcisławowi Kuncowi, zrezygnował ze stanowiska i wyjechał do Poznania.

Tu przez trzy sezony (2009-2012), za dyrekcji Michała Znanieckiego, był pierwszym zastępcą dyrektora Teatru Wielkiego im. Stanisława Moniuszki. Tam zaangażował się w remont placówki. W tym czasie przeprowadzono modernizację technologiczną i funkcjonalną oraz renowację zabytkowych wnętrz i wyposażenia widowni oraz pozostałych pomieszczeń dla publiczności stuletniego gmachu poznańskiej opery.

W latach 2013-2016, za dyrekcji Andrzeja Domalika, był zastępcą dyrektora ds. administracyjno-technicznych Teatru Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie, a w sezonie 2016/2017 pełnił obowiązki dyrektora tej instytucji.

Jest autorem artykułów i publikacji dotyczących życia kulturalnego Szczecina, przede wszystkim dokumentujących życie teatralne miasta. Organizował wystawy poświęcone szczecińskim twórcom teatralnym, m.in. Zbigniewowi Lubasowi, Sylwestrowi Czosnowskiemu i Bronisławowi Skąpskiemu, oraz kierowanym przez nich teatrom. Współorganizował międzynarodowe konferencje „Teatry w Europie”: „Organizacja, finansowanie i współpraca transgraniczna” (Szczecin 2002) oraz „Teatr, otoczenie społeczne, prawne i finansowe” (Międzyzdroje 2004).

Jako korespondent współpracował ze „Słowem Powszechnym” oraz z tygodnikami „Kierunki” i „WTK”. Jest autorem kilkuset haseł z zakresu szeroko pojętej kultury w Encyklopedii Szczecina (2 tomy + 3 suplementy), wydanej w latach 1999-2010 pod redakcją prof. Tadeusza Białeckiego (drugie wydanie 2015).

Należy do wielu stowarzyszeń i organizacji, pełnił również wiele funkcji społecznych. W latach 1984-1988 był radnym Miejskiej Rady Narodowej w Szczecinie i wiceprzewodniczącym Komisji Oświaty i Kultury. W latach 1982-2003 był członkiem Zarządu Oddziału Okręgowego Towarzystwa Kultury Teatralnej oraz członkiem Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Szczecina (1984-2005). W latach 1983-1993 był członkiem Stowarzyszenia „PAX”, działał w Komitecie Pamięci o Pionierach Szczecińskiej Kultury. W latach 90. został przewodniczącym Rady Fundacji Kultury i Sportu „Prawobrzeże” (1995-2004) oraz członkiem Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej „Dąb” w Szczecinie (1998-2006).

Jest członkiem Stowarzyszenia na rzecz Cmentarza Centralnego, długoletnim członkiem Stowarzyszenia Archiwistów Polskich Oddział w Szczecinie.

Jest członkiem-założycielem (1993), a w latach 2002-2017 był wiceprezesem Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów.

Ma troje dzieci: Sylwestra, Witolda i Urszulę.

  • Z Wiesławą Wabiszewską (fortepian) w klubie „Trygław” (1968)

  • Z Maria Bakką w studiu SSR „Gryfia” podczas realizacji montażu poetycko-muzycznego Stworzę dla was obraz nowy (1986) - fot. Jan Cieślukowski



Ważniejsze publikacje i artykuły w prasie

  • 1980 – Teatr Mały w Szczecinie (1945-1948), „Przegląd Zachodniopomorski” 1980 t. 24 nr 1, s. 165-179
  • 1980 – Teatry oświatowe w Szczecinie 1946-1949 (współautor Bogdan Frankiewicz), Stowarzyszenie PAX, Szczecin
  • 1981 – Teatry oświatowe w Szczecinie 1946-1948 (współautor Bogdan Frankiewicz), „Przegląd Zachodniopomorski” 1981 nr 3-4
  • 1981 – Prywatna gastronomia piątym kołem u wozu?, „Słowo Powszechne” wyd. B, z dn. 24 września 1981
  • 1981 – Co dalej z prywatnym transportem, „Słowo Powszechne” wyd. B, z dn. 8 grudnia 1981
  • 1981 – Taksówkarze, „WTK” 1981 nr 14, s. 1-9
  • 1982 – Prywatny Teatr Polski Bronisława Skąpskiego w Szczecinie 1946 „Przegląd Zachodniopomorski” 1982 nr 3/4
  • 1982 – Pionierskie lata (współautor Bogdan Frankiewicz), „Scena” 1982 nr 3-4, s. 38-39
  • 1983 – „Police” - fabryka (nie)urodzaju, „Kierunki” 1983 nr 6, s. 3
  • 1983 – Czy skazać na zapomnienie?, „Morze i Ziemia” 1983 nr 18, s. 6-7
  • 1983 – Szczecińska Melpomena na sublokatorce (1), „Morze i Ziemia” 1983 nr 29, s. 11
  • 1983 – Szczecińska Melpomena na sublokatorce (2), „Morze i Ziemia” 1983 nr 30, s. 12
  • 1983 – Książęce sarkofagi pozostaną w Zamku, „Słowo Powszechne” 1983 nr 160, wyd. B, s. 14
  • 1983 – Porozumienie Muzeum Narodowego w Szczecinie z Kurią Szczecińsko-Kamieńską. Zabytkowe rzeźby dla bazyliki katedralnej pw. Św. Jakuba Apostoła, „Słowo Powszechne” 1983 nr 128, s. 7
  • 1983 – Niewidomi żyją wśród nas. Wystawa w OW Stow. PAX w Szczecinie, „Słowo Powszechne” 1983 nr 134, s. 5
  • 1983 – XX Zjazd Społecznych Opiekunów Zabytków Ziemi Szczecińskiej. Ratują co stare i piękne, „Słowo Powszechne” 1983 nr 203, s. 7
  • 1983 – Wystawa plakatu w Szczecinie. Sztuki Karola Wojtyły, „Słowo Powszechne” 1983 nr 232, s. 7
  • 1983 – Mistrz po pięciu latach. Gmina Golczewo, „Słowo Powszechne” 1983 nr 249, s. 9
  • 1983 – Pani Stanisława i jej obrazy, „Zorza” 1983 nr 50, s. 18-19 (o Stanisławie Klimkowskiej-Bieńkowskiej)
  • 1984 – Z wiatrakami walczy czas, „Katolik” 1984 nr 25, s. 10
  • 1984 – Firlik, „Morze i Ziemia” 1984 nr 28, s. 4-5 (o Teofilu Firliku)
  • 1984 – Wspomnienie o Zbigniewie Lubasie, „Spojrzenia” nr 9 dodatek do „Głosu Szczecińskiego” z 3 maja 1984
  • 1985 – Przed premierą w Teatrze Polskim. „Lekarz mimo woli”, „Głos Szczeciński” 1985 nr 161, s. 3
  • 1985 – Zdzisław Sośnicki, 40 lat teatrów dramatycznych Szczecina (opracowanie części dokumentacyjnej Ryszard Markow i Elwira Rewcio), KAW, Szczecin
  • 1985 – Teatr Czosnowskiego. Lwów - Szczecin 1945-1948 (Przewodnik po wystawie), Stowarzyszenie PAX, Szczecin
  • 1986 – Pionierskie lata kultury szczecińskiej (praca zbiorowa pod red. Kazimierza Kozłowskiego), Szczecińskie Towarzystwo Kultury, Szczecin
  • 1986 – Dwa teatry i ten trzeci, „Kierunki” 1986 nr 15, s. 13
  • 1986 – Chętnie przyjeżdżam do Szczecina – mówi Maria Malicka, „Kurier Szczeciński” 1986 nr 203, s. 1-7
  • 1986 – Brylantowy nagrobek, „Morze i Ziemia” 1986 nr 15, s. 7
  • 1986 – Teatr Sylwestra Czosnowskiego. Lwów - Szczecin 1945-1948 cz. I-V, „Przegląd Zachodniopomorski” 1986 nr 2, 1988 nr 1-2, 1991 nr 3-4
  • 1986 – Szczeciński Klub „13 Muz”, „Słowo Powszechne” 1986 nr 101, s. 6
  • 1987 – Żył wśród nas... Berentino, „Kurier Szczeciński” 1987 nr 81, s. 4, (o Janie Berencie)
  • 1987 – Mikado humoru; Pierwszy teatr [w:] Ku Słońcu 125 – Księga z Miasta Umarłych (praca zbiorowa pod red. Mariusza Czarnieckiego), Wydawnictwo Glob, Szczecin
  • 1988 – Życie muzyczne Szczecina w latach 1945-1950 (katalog wystawy), Stowarzyszenie PAX, Szczecin
  • 1988 – Cmentarz Centralny w Szczecinie. Komitet Pamięci o Pionierach Szczecińskiej Kultury (redakcja), KAW, Szczecin
  • 1989 – Szczeciński Teatr Lalek „Rusałka” 1953-1955. Wystawa wspomnieniowa, (Przewodnik po wystawie), Stowarzyszenie PAX, Szczecin
  • 1989 – Syberyjski szkicownik Feliksa Lachowicza (przewodnik po wystawie), Wyd. PAX, Szczecin
  • 1989 – Ćwierć wieku z „Kryptą”, Wyd. WDK, Szczecin, 12 s.
  • 1990 – Nie wszystek umrę...Rydzewska i Bączyk, „Głos Szczeciński” 1990 nr 255, s. 4
  • 1994 – Kazik. Kazimierz Krzanowski, „Kronika Szczecina 1992-1993”, s. 142-144
  • 1994 – Wystawa zorganizowana z okazji XXIX Ogólnopolskiego Przeglądu Teatrów Małych Form (katalog)
  • 1995 – Trzydzieści Szczecińskich Tygodni Teatralnych...1966-1995 (dokumentacja) [w:] 30 Ogólnopolskich Przeglądów Teatrów Małych Form, Gorzów, s. 39-86
  • 2002 – Polskie sceny w okresie pionierskim (1945-1948 [w:] Szczecin teatralny cz. I – Twórcy, przedstawienia, festiwale (pr. zbiorowa pod red. Leokadii Kaczyńskiej), Uniwersytet Szczeciński (Materiały, konferencje nr 66), Szczecin, s. 39-64
  • 2002 – Teatr telewizji w Szczecinie (komunikat) [w:] Szczecin teatralny cz. I – Twórcy, przedstawienia, festiwale (pr. zbiorowa pod red. Leokadii Kaczyńskiej), Uniwersytet Szczeciński (Materiały, konferencje nr 66), Szczecin, s. 527-532
  • 2004 – Po co dyrektorowi teatru kontrakt menedżerski [w:]] II Międzynarodowa Konferencja „Teatry w Europie” – Teatr – otoczenie społeczne, prawne i finansowe, Szczecin, s.139-151
  • 2005 – Stanisław Witowski z Jasła...do Szczecina (wstęp do teki) Stanisław Witowski 1899-1985, akwarele, Szczecin
  • 2015 – Małe sceny wielkiego Zamku – Teatr Krypta i Piwnica przy Krypcie (współaut. Artur Daniel Liskowacki), Zamek Książąt Pomorskich, Szczecin
  • 2016 – Bronisław Skąpski (1886-1947), „Kronika Szczecina 2015-2016”, s. 215-218



  • Katalog wystawy (1980)

  • (1985)

  • Katalog wystawy (1985)

  • (1987)

  • (1988)

  • Katalog wystawy (1988)

  • Okładka przewodnika po wystawie wspomnieniowej (1989)

  • (1989)

  • Katalog wystawy (1994)

  • Katalog wystawy (1994)

  • (2002)

  • (2015)



Teatr (Szczecin)

Tytuł Muzyka Autor/Libretto Reżyseria Forma twórczości Postać Teatr Data premiery
Skrzypek na dachu Jerry Bock Joseph Stein Artur Hofman obsada aktorska Żebrak Opera i Operetka 6 maja 1994
O krasnoludkach i sierotce Marysi Janusz Stalmierski Henryk Banasiewicz wg baśni Marii Konopnickiej Artur Hofman obsada aktorska Koszałek Opałek Opera i Operetka 11 maja 1997



Nagrody i wyróżnienia

  • 2011 – dyplom Stowarzyszenia Archiwistów Polskich (SAP) Oddział w Szczecinie z podziękowaniem za długoletnią współpracę
  • 2019 – Członek Honorowy Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów



Odznaczenia

  • 1984 – Odznaka Honorowa „Za Zasługi dla Archiwistyki”
  • 1985 – Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego
  • 1987 – Srebrny Krzyż Zasługi
  • 1998 – Złoty Krzyż Zasługi
  • 2002 – Odznaka „Zasłużony Działacz Ruchu Spółdzielczego”
  • 2008 – Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”



Bibliografia

Inne źródła

  • Informacje uzyskane od Ryszarda Markowa



IES64.png
Autor opracowania: Andrzej Androchowicz


Źródło: „http://pomeranica.pl/index.php?title=Ryszard_Markow&oldid=227289”